اخلاق خانواده (۵)

همسران! از هم انتقاد نکنید (۵)

تعهد متقابل

نوشته‌ای از دکتر رضا اسکندری:

در نوشتهٔ استاد مظاهری، مبنی‌بر اینکه همسران! باهم مجادله نکنید، از هم انتقاد نکنید، از هم عیب‌جویی نکنید و برای هم استدلال نکنید، جان سخن این است که آنچه در زندگی کارساز است، عشق است و گذشت. همسران، هرقدر بیشتر به‌هم عشق بورزند و باهم صمیمی‌تر باشند، می‌توانند در بهبود روابط و اصلاح یکدیگر موفق‌تر عمل کنند.
استاد مظاهری، در کتاب «آداب عشق‌ورزی» گفته‌اند: سه ضلع مثلث خوشبختی همسران، عبارتند از:
۱. تعهد اخلاقی
۲. تعهد عاطفی
۳. تعهد جنسی
اگه زن و شوهری این‌ها را ایجاد کنند و نیز زندگی‌شان براساس خدامحوری باشد، به‌جای مجادله، عیب‌جویی و استدلال عقلانی، رفتار و رابطه‌شان رنگ خدایی‌ می‌گیرد و این‌چنین، بر همدیگر اثر مثبت می‌گذارند و به‌جای عیب‌جویی و انتقاد، عیب‌های یکدیگر را با اخلاق و کردارشان، رفع و اصلاح می‌کنند.

۱۶ خرداد ۹۸

زمزمه‌های عاشقی (۲۹)

دعای روز بیست‌ونهم ماه مبارک رمضان

هر شروعی را پایانیست و هر آمدنی را رفتنی. ضیافت الهی رو به پایان است و دل مشتاقان روشن به طلیعه عید فطر، اما محزون از پایان این ضیافت. آنچه در این میان مهم است، این است که معرفت برگرفته از این ضیافت را توشه راه زندگی‌مان سازیم، که اینگونه، ماه رمضان همواره در زندگی‌مان جاری و ساری خواهد بود. الهی! توفیق را رفیق راه زندگی‌مان ساز تا دل‌هایمان به نور معرفت منور شود و از تاریکی‌های جهل و نادانی در امان بماند.
الهی! در این روز تو را به زبان روزه‌داران می‌خوانم:
«اللَّهُمَّ غَشِّنِی فِیهِ بِالرَّحْمَةِ وَ ارْزُقْنِی فِیهِ التَّوْفِیقَ وَ الْعِصْمَةَ وَ طَهِّرْ قَلْبِی مِنْ غَیَاهِبِ التُّهَمَةِ یَا رَحِیماً بِعِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ‏؛ خدایا! در این روز مرا به رحمت خود درپوشان و توفیق و حفظ از گناهان روزى فرما و دلم را از تاریکی‌هاى اوهام باطل پاک دار، اى خداى مهربان بر اهل ایمان!»

زهرا نصیری/ روزنامهٔ مردم‌نو

تمرکز بر درس

مشاوره تحصیلی

پرسیده‌اند:
دانشجو هستم. مدتی است که به‌سبب تغییر شرایط زندگی‌ام، رغبت و پیگیری لازم را برای درس‌خواندن ندارم. با اینکه سابقاً خیلی‌خوب درس می‌خواندم.
کم کم دارم نگران می‌شوم. از طرفی، نمی‌دانم چگونه این شرایط را جمع کنم. لطفا راهنمایی‌ام کنید.

پاسخ ما:
زمان معینی را برای درس‌خواندن قرار دهید. در آن زمان هیچ کار دیگری نکنید. حتی اگر حال درس‌خواندن نداشتید، به هیچ کار دیگری نپردازید، هیچ کار.
این کار سبب می‌شود آن زمان، به درس خواندن اختصاص یابد و برای این کار نهادینه شود.
یکی از علل بی‌رغبتی به درس‌خواندن، پرداختن به کارهای جایگزین است. اما اگر فکر و جان بدانند در این زمانی که برای درس قرار داده‌ایم، اگر درس نخوانیم، از کار دیگری خبری نیست و باید به کسالت و بطالت بگذرد، ناخرسند می‌شوند. عقل هم این‌را نمی‌پسندد. آنگاه عقل، قوای جسمی و روحی را به درس هدایت می‌کند و اراده هم منقاد و مطیع عقل می‌شود. قوای دیگر نیز به میدان می‌آیند و نتیجه حاصل می‌شود.

ایشان (دانشجوی مشاوره‌خواه)، پس از چند روز، نتیجه مشاوره را چنین نوشتند:
با راهکار شما، توانستم دوباره به زندگی علمی‌ام برگردم. اختصاص زمان مشخصی برای مطالعه دروس و نپرداختن به هیچ کار دیگر در آن زمان، موجب نوعی احساس استمرار، پیشرفت کار و در نتیجه، ایجاد اشتیاق در من شد که به‌سبب آن، کار مطالعهٔ مجدد دروس‌ام استارت خوبی خورد.

علی‌اکبر مظاهری
۱۳ خرداد ۹۸

زمزمه‌های عاشقی (۲۸)

دعای روز بیست‌وهشتم ماه مبارک رمضان

الهی! از جملهٔ نعمت‌های بزرگت این است که در این روزها که جانم میهمان ضیافت توست و در این شب‌ها که با رحمتت پیوند یافته، یاد تنهایی خود در خانه‌ای که بر روی آن می‌نویسند «آرامگاه ابدی» بیفتم. به‌راستی که یاد مرگ رقت قلب به‌دنبال دارد. ای خدای مهربان! در این روزهای ضیافت ملکوتی‌ات مرا از اعمال شایسته به درگاهت نصیبی فرما تا انیس تنهایی‌ام در آرامگاه ابدی باشد. ای آنکه زندگی و مرگ، هر دو از جانب توست! با تمام وجود تو را اینچنین می‌خوانم: «اللهم الجعل محیای محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد...»
الهی در این روز دل را واسطه درگاهت کرده و در مناجات خود می‌خوانم:
«اللَّهُمَّ وَفِّرْ حَظِّی فِیهِ مِنَ النَّوَافِلِ وَ أَکْرِمْنِی فِیهِ بِإِحْضَارِ الْمَسَائِلِ‏ وَ قَرِّبْ فِیهِ وَسِیلَتِی إِلَیْکَ مِنْ بَیْنِ الْوَسَائِلِ یَا مَنْ لاَ یَشْغَلُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّینَ‏؛ خدایا! در این روز به اعمال نافله و مستحبات مرا بهره وافر عطا فرما و به حاضر و آماده ساختن مسائل در حقم کرم فرما و وسیله مرا بین وسایل و اسباب به‌سوى حضرتت نزدیک ساز، اى خدایى که سرگرمش نکند اصرار و سماجت اصرارکنندگان!»

زهرا نصیری / روزنامهٔ مردم‌نو

اخلاق خانواده (۴)

همسران! از هم انتقاد نکنید (۴)

پاسخ استاد پاکنهاد به نقد خانم نوحی
با سلام و ارادت خدمت استاد مظاهری عزیز که انتقاد حقیر را در کانال «از زبان مشاور» درج کردند و عملاً به ما درس انتقادپذیری دادند.
و با تشکر از نقد خواهر فاضله، سرکار خانم طیبه نوحی.

اینجانب با تأیید روح احساسی و حساس خانم‌ها و اینکه در بسیاری از موارد، بیان انتقاد، بجا و صحیح اتفاق نمی‌افتد‌ و باز با تأیید این نکته که هر مطلبی را هم نباید به زبان آورد (نه‌تنها برای همسر و جنس زن، بلکه برای مطلق افراد، نهی شده: لا تقل کل ما تعلم)، نکاتی را متذکر می‌شوم:
۱. انتقاد، چنانچه ذکر شد (با رعایت شرایط روحی مخاطب، زمان و مکان نقد و رعایت مراتب و لوازم آن)، از لوازم رشد و تعالی جامعه و انسان‌هاست.
۲. چطور می‌شود که زن و شوهری واقعاً در نظام ارزشی اسلام، نسبت به رشد و تعالی یکدیگر بی‌تفاوت یا خاموش باشند؟
۳. انتقاد از همسر، مخصوص آقایان نیست، بلکه بانوان را نیز ما داخل در این ماجرا می‌دانیم. با فرض شما، آیا همین خانم احساسی، که نتواند حتی، آن‌هم به‌طور صحیح، انتقادی به همسر خود کند، آیا دچار یک فشار مضاعف نمی‌شود؟
۴. با فرض سرکار عالی، آیا فکر نمی‌کنید دو اصل مهم دین ما، یعنی امر به معروف و نهی از منکر، لااقل برای خانم‌ها باید تعطیل شود؛ چراکه آن‌ها حساسند و دچار آلام روحی می‌شوند؟!
۵. فرمودید: «در خیلی موارد، انتقادها، هرچند درست، کدورت می‌زاید و... چراکه همه افراد ظرفیت...»
بله، این سخن تاحدی درست است، ولی عرض بنده این است که باید متولیان و مربیان جامعه و حتی خانواده‌ها، این عیب بزرگ را اصلاح و زایل کنند، نه اینکه اصل انتقاد، آن‌هم به شکل صحیح و... را تعطیل و بدتر از آن، مخرب اعلام کنند.
بله، کسی‌ که ظرفیت شنیدن نقد‌ صحیح را هم ندارد، نباید او را نقد کرد تا ظرفیت ایجاد شود. چنان‌که در دین ما فرموده‌اند: اگر احتمال تأثیر در امر و نهیتان ندادید یا احتمال واکنشی مخالف دادید، نه‌تنها امر و نهی لازم و سازنده نیست، بلکه حرام و مخرب می‌شود.
با سپاس فراوان.
۱۲ خرداد ۹۸

زمزمه‌های عاشقی (27)

دعای روز بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان

الهی! می‌دانم هر روز که در آن گناه نشود عید است و می‌دانم هر شبی که قطره دلم به دریای رحمتت راه یابد، شب قدر من است. از حضرتت مسئلت دارم که این روزهای پایانی ضیافت رحمتت را برای من عید قرار دهی و شب‌های آن‌را شبی که سرنوشت نیکو برایم مقدر سازی.
در این روز تو را به زبان روزه‌داران می‌خوانم و امید دارم که رحمت خود در حق صالحان را، نصیب من نیز گردانی: «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ فَضْلَ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ صَیِّرْ أُمُورِی فِیهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَى الْیُسْرِ وَ اقْبَلْ مَعَاذِیرِی وَ حُطَّ عَنِّیَ الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ یَا رَءُوفاً بِعِبَادِهِ الصَّالِحِینَ‏؛ خدایا! در این روز فضیلت لیله القدر را نصیب من گردان و تمام ‏امور و کارهاى مشکل مرا آسان کن و عذرهایم بپذیر و وزر و گناهم محو و نابود ساز، اى رئوف و مهربان در حق صالحان!»

زهرا نصیری / روزنامهٔ مردم‌نو

اخلاق خانواده (۳)

همسران! از هم انتقاد نکنید (۳)

پس از نقد برادرانه جناب استاد پاکنهاد از مطلب «همسران! از هم انتقاد نکنید»، خانم طیبه نوحی، استاد دانشگاه، پاسخی داده‌اند که می‌خوانیم:

نقدپذیری یکی از عوامل مهم برای رشد و تکامل فرد محسوب می‌شود. در این امر، شکی نیست؛ چراکه همواره انتقاد باعث شناخت بیشتر شخص از خود و دیگری می‌شود.
اما شاید براساس این سخن که «هر راست نشاید گفت» در برخی موارد، هدف انتقاد، که هدایت و خیرخواهی و صلاح است، محقق نمی‌شود.
در خیلی از موارد، انتقادها، هرچند درست، در دل افراد می‌ماند و رسوب می‌کند و کدورت می‌زاید و در درازمدت، ایجاد مشکل می‌کند؛ چراکه همه افراد، ظرفیت درست نقادی‌کردن و انتقادشنیدن را ندارند.

مسئله دیگر اینکه اکثر خانم‌ها روحیه‌ای لطیف دارند و این انتقادها باعث کدورت در قلبشان می‌شود. در این صورت، هدف نقد محقق نمی‌شود و فقط بار سنگینی بر قلب و روح زن می‌نشیند.
لذا در اکثر موارد، فرد در زندگی زناشویی، با انتقاد، به هدف خود نمی‌رسد.

۱۱ خرداد ۹۸

زمزمه‌های عاشقی (26)

دعای روز بیست‌وششم ماه مبارک رمضان

تلاش انسان در زندگی دنیا در هر مسیری که واقع شود، همچون بذری است که نتیجه کشت آن‌را خواهد دید؛ چراکه به تأکید قرآن کریم، برای انسان بهره‌ای جز سعی و کوشش او نیست. در روزهای پایانی ضیافت الهی چه نیکوست که انسان از خداوند طلب نیکی کند تا تلاش‌های او در راه بندگی را قبول فرماید و تلاش‌هایش در مسیر معصیت را ببخشاید.
پس ای خدای مهربان! در این روز تو را به زبان روزه‌داران، چنین می‌خوانم: «اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْکوراً وذَنْبی فیهِ مَغْفوراً وعَملی فیهِ مَقْبولاً وعَیْبی فیهِ مَسْتوراً یا أسْمَعِ السّامعین؛ خدایا! کوششم را در این ماه مستحق سپاس و تقدیر قرار ده و گناهم را در آن مستحق آمرزش خویش بگردان و عملم را پذیرفته و عیبم را بپوشان، اى شنواترین شنوایان!»


زهرا نصیری / روزنامه مردم‌نو

زمزمه‌های عاشقی (25)

دعای روز بیست‌و‌پنجم ماه مبارک رمضان

آدمی را گنجینه‌ای گرانبهاتر از دل نیست؛ همان که او را در مسیر کمال سیر می‌دهد و می‌تواند راهنمایی به سرمنزل مقصود باشد. قلب و روح است که آدمی را دوستدار یا دشمن می‌کند و مسیر زندگی معنوی او را روشن می‌سازد. الهی! دل‌های ما را به محبت دوستانت منور ساز و بصیرت در دشمنی با دشمنانت را به ما عنایت فرما.
در این روز به زبان روزه‌داران تو را می‌خوانیم: «اللهمّ اجْعَلْنی فیهِ محبّاً لأوْلیائِکَ و مُعادیاً لأعْدائِکَ مُسْتَنّاً بِسُنّةِ خاتَمِ انْبیائِکَ یا عاصِمَ قُلوبِ النّبییّن؛ خدایا! مرا در این روز دوست دوستانت و دشمن دشمنانت و پیرو راه و روش خاتم پیغمبرانت قرار بده، اى نگهدار دل‌هاى پیامبران!»

زهرا نصیری / روزنامهٔ مردم‌نو

اخلاق خانواده (۲)

تکمله‌ای بر «همسران! از هم انتقاد نکنید»

نوشته‌ای از برادر اخلاق‌مدارمان، مشاور ارجمند، جناب استاد پاکنهاد:

با‌ سلام و ارادت خدمت استاد مظاهری عزیز
طاعاتتان قبول حضرت حق. ان‌شاءالله.
ممنونم از مطالبی که در کانال قرار می‌دهید.
در آخرین مطلبی که درج فرمودید، با عنوان «همسران! از هم انتقاد نکنید»، نکاتی به ذهن بنده رسید که عرض می‌کنم:
۱. درست است که مجادله، در دین ما‌ نهی شده است؛ چراکه ریشه در کفر دارد (من دعائم الکفر) و عیب‌جویی هم هکذا؛ چراکه با مثبت‌نگری و خیراندیشی در تضاد است، اما انتقاد اینگونه نیست.
۲. انتقاد، به‌خلاف دو مورد مذکور، فقط دارای بار منفی نیست. نقد صحیح، دلسوزانه و عالمانه، توأم با رعایت مقدمات و شرایط نقد، آن‌‌هم به‌صورت منصفانه، عامل رشد و حتی موجب تحکیم روابط است.
۳. اگر امروزه همسران، به‌دلیل عدم آگاهی و توانمندی در نقد صحیح، دچار مشکلاتی می‌شوند، وظیفه آگاهان و دلسوزانی مانند جناب‌عالی است که روش انتقاد‌ صحیح و شرایط و حتی زمان انتقاد و چگونگی آن‌را بیان فرمایید تا جوانان و خانواده‌ها خود را از این گوهر ارزشمند محروم نکنند.
۴. عمل غلط و تفکر غلط،
نباید آگاهان و عالمان را به‌سوی نتیجه‌گیری غلط سوق دهد.
از جسارت خود، که مثل همیشه درس پس‌داده‌ام، عذرخواهم و برای توفیق بیش از پیشتان، دعاگو.

۹ خرداد ۹۸