در محضر مولای ساجدان (۱)

حق خداوند متعال

گزیده‌ای از رسالهٔ حقوق امام سجاد علیه‌السلام
امروز سالروز شهادت یادگار کربلاست. مبارز خستگی‌ناپذیری که با درایت خود، راه‌‌ها را می‌شناسد و با تدبیر تمام، آن‌ها را به‌سوی حقیقت می‌پیماید. امام سجاد علیه‌السلام در طول عمر بابرکت خویش، به‌خصوص پس از شهادت پدر بزرگوارشان، در خفقانی که کسی را یارای سخن‌گفتن نبود، با تدبیر و درایت ستودنی به ارشاد جویندگان حقیقت پرداخت. امروز بخشی از آموزه‌های آن حضرت در قالب ادعیهٔ موجود در «صحیفهٔ سجادیه» و برخی منابع دیگر و «رسالهٔ حقوق امام سجاد علیه‌السلام» در دست ماست، اما افسوس که ما از این گنجینه‌های گرانبها به‌اندک بهره می‌جوییم.
رسالهٔ حقوق امام سجاد علیه‌السلام در ۵۱ بند تدوین شده است که می‌توان آن‌را جامع‌ترین بستهٔ حقوقی دانست. در این رساله، کلیات رابطهٔ انسان با خداوند، خود و عالم هستی تبیین شده است.
می‌توان گفت اصول حقوقی‌ای که این رساله به آن پرداخته، اصول حقوق بشر از دیدگاه امام سجاد علیه‌السلام است. حضرت سجاد علیه‌السلام در این مجموعهٔ حقوقی، با نگاهی حق‌بین، حقوق افراد و اقشار مختلف را نسبت به یکدیگر بیان می‌کنند. در خلال این مجموعه، اصول اخلاقی زیادی وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات و معضلات در زندگی شخصی و اجتماعی پیشگیری کرد.
بر آنیم که آخر هر هفته، آموزه‌ای از رسالهٔ حقوق امام سجاد علیه‌السلام را بازگو کنیم، باشد که در زندگی فردی و اجتماعی خود به‌کار بندیم.
در سالروز شهادت حضرتش اولین توشه را برمی‌گیریم.

حق خداوند متعال
«فَأَمّا حَقّ اللّهِ الأَکبَرُ فَإِنّکَ تَعبُدُهُ لَا تُشرِکُ بِهِ شَیئاً فَإِذَا فَعَلتَ ذَلِکَ بِإخلَاصٍ جَعَلَ لَکَ عَلَى نَفسِهِ أن یَکفِیَکَ أمرَ الدّنْیَا وَ الآْخِرَةِ وَ یَحْفَظَ لَکَ مَا تُحِبّ مِنهَا؛ اما بزرگترین حق خدا این است که او را بپرستى و چیزى را با او شریک ندانى؛ پس چون با اخلاص چنین کردى، خدا بر عهده گرفته است که کار دنیا و آخرتت را خود کفایت کند و آنچه از آن بخواهى، برایت تأمین کند.»
اولین بند از رسالهٔ حقوق امام سجاد علیه‌السلام به حق خداوند متعال اختصاص دارد که پیام‌های بزرگ آن، پرستش خداوند، توحید و اخلاص است. اینکه خداوند را بپرستی، در پرستش خداوند، احدی را شریک نسازی و همهٔ اینها خالصانه و برای حضرت دوست باشد. هرگاه شرط اخلاص رعایت شد، پاداش آن برای بنده، سامان‌یابی امور دنیوی و اخروی اوست.
جملهٔ پایانی این بند، با حدیثی از حضرت فاطمهٔ زهرا سلام‌الله‌علیها قرابت معنایی دارد که می‌فرمایند: «هرکس عبادات و کارهاى خود را خالصانه براى خدا انجام دهد، خداوند بهترین مصلحت‌ها و برکات خود را براى او تقدیر مى‌کند.»
پس ای خدای مهربان! ما را در معرفت حق بزرگت موفق دار و شمه‌ای از توحید توأم با اخلاص را نصیبمان فرما که جز به ارادهٔ تو دانه‌ای از خاک سر برون نمی‌آورد و برگی از درخت نمی‌افتد.

به قلم: زهرا نصیری