تربیت الگویی ۴

مشاورهٔ تربیتی: مادر، نردبان ادب و احترام

 ادامهٔ نکته‌ها:

٥. برای احترام فرزندان به پدر، بعد از خودِ پدر، مادر مؤثرترین فرد است.
فرزندان تا زمانی که به سن رشد نرسیده‌اند، پدر را از زبان مادر می‌شناسند، وقتی هم به سن رشد رسیدند، خودشان تشخیص می‌دهند که پدر چگونه انسانی است.
در سن رشد هم فرزندان تحت‌تأثیر مادر هستند. آنان پدر را از دید و زبان مادر می‌شناسند، که این تأثیر در خردسالی بیشتر است.

اگر مادر در دورهٔ خردسالی کودک، دربارهٔ پدر، بدگویی کند، کودک باور می‌کند و اگر خوبی پدر را بگوید،او بازهم باور می‌کند.
مادر می‌تواند با رفتار صحیح و سنجیده‌اش، پدر را نزد فرزندان بر تخت پادشاهی بنشاند یا با رفتار ناصحیح و ناصوابش، پدر را بر خاک ذلت و خواری بکشاند.
مادران باید خوبی‌های پدر را در مقابل فرزندان به زبان بیاورد و در عمل هم رفتاری محترمانه و مؤدبانه با پدر داشته باشد.

به قلم: نرگس صفرخانلو
۶/۱۱/٩٨

دستکاری اندام تناسلی در کودکان (۱)

مشاورهٔ تربیتی - بهداشتی

پاسخ استاد علی‌اکبر مظاهری به پرسش یکی از اعضای کانال «از زبان مشاور»

پرسش:

مادری ٣١ ساله هستم. مدتی است که پسر هشت‌ساله‌ام رفتاری از خود نشان می‌دهد که نگرانم کرده است.
او به اندام تناسلی خود دست می‌زند و آلتش را فشار می‌دهد. مدتی صبر کردم تا شاید دیگر تکرار نکند، اما کارش ادامه یافت و شدت بیشتری پیدا کرد.
مدام اندامش را دستکاری می‌کند.
لطفاً راهنمایی‌ام کنید.

پاسخ استاد:

راهکار اول: گذر زمان
به‌طور متوسط، دو تا سه هفته نسبت به این کارش بی‌اعتنا باشید و حس کنجکاوی‌اش را برانگیخته نکنید. البته ممکن است برخی از بچه‌ها زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
دقت کنید که اگر بعد از گذشت دو سه هفته، بازهم این رفتار ادامه داشت، عوامل زیر را بررسی کنید.

عامل اول:
بررسی کنید که آیا مسئله‌ای در دستگاه تناسلی کودک وجود دارد؟
این مسئله را بدون اینکه نگران باشید، جدی بگیرید.
بعضی از بچه‌ها، چه دختر و چه پسر، به سبب خارش، دستگاه تناسلی یا مقعدشان را می‌مالند و می‌خارانند، چون این عضو بدنشان می‌خارد و آنان، به اقتضای غریزه، دست می‌برند و آن‌را می‌خارانند، همان‌طور که اگر جای دیگری از بدنشان مثل سر و دست و پا بخارد، آن عضو را می‌خارانند.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که بچه‌ها، از این خاراندن، لذت می‌برند. ممکن است خارش، در همان چند ثانیه اول، رفع شود، ولی ادامه می‌دهند.

درمان:
مقعد و جلو را بررسی کنید که آیا بیماری، آلودگی، زیگل، سوزه‌، عرق‌سوز، چرک، زخم، انگل، وجود دارد؟
اگر چیزی هست، باید برطرف و درمان شود. مراجعه به پزشک متخصص کودکان را نیز، درنظر داشته باشید‌.

نکته:
اگر بچه کوچک است، در بیداری هم می‌شود بدن او را بررسی کرد، اما چون پسر شما بزرگ است، وقتی که به خواب عمیق فرو رفته، این بررسی را انجام دهید.

به قلم: نرگس صفرخانلو
۹۸/۶/۹

ادامهٔ این مبحث را در پست بعدی دنبال کنید.

طلاق عاقلانه

از زبان مشاور: مشاورهٔ خانواده

پاسخ استاد علی‌اکبر مظاهری به پرسش زوجی میانسال درخصوص تصمیم به طلاق

پرسش:
خانم و آقای میانسالی پرسیده‌اند:
ازدواج ما عاقلانه نبود. بزرگترها برایمان تصمیم گرفتند و ما را ازدواج دادند. علاقه‌ای به‌هم نداشتیم. می‌گفتند علاقه بعداً به‌وجود می‌آید، اما نیامد. زندگی پرجنجالی را گذراندیم. اکنون، با داشتن فرزندان بزرگ؛ مجرد و متأهل، تصمیم به طلاق گرفته‌ایم. در همین طلاق هم جنجال داریم؛ به توافق نمی‌رسیم. به سر و روی هم پنجه می‌زنیم. لطفاً کمکمان کنید. راهنماییمان کنید. ما باید چه کنیم؟

پاسخ استاد:
۱. اگر به بیان خودتان، ازدواجتان عاقلانه نبود، طلاقتان را عاقلانه کنید. نگذارید هر دو سر زندگیتان ناعاقلانه باشد.
۲. مطلبی نوشته‌ایم به نام «طلاق در کهنسالی؛ زندگی مصلحتی» که در کانال از زبان مشاور و دیگر رسانه‌هایمان موجود است و در مجلهٔ «پیام زن» نیز منتشر شده است. آن‌را به دقت بخوانید.
۳. پیش از طلاق، با مشاوری دانا و توانا، مشاوره کنید. اگر از این مشاوره نفع نکنید، ضرر نمی‌کنید. نتیجهٔ این مشاوره آن است که:
- یا زندگیتان اندکی اصلاح می‌شود و راه را ادامه می‌دهید.
- یا می‌یابید که راهی جز طلاق وجود ندارد. در این صورت، اگر طلاق دهید - طلاق بگیرید، در آینده دچار افسوس و احساس «حیف شدگی» نمی‌کنید.
- فایدهٔ آخر، آنکه طلاق با کمترین هزینه انجام می‌شود؛ هزینهٔ اخلاق و ایمان، اعصاب و روان، آبرویی و حیثیتی، هدرشدن زمان، تلف‌شدن مال.

خداوند سبحان هدایتگرتان باشد.

علی‌اکبر مظاهری
۵ شهریور ۹۸

تربیت الگویی (۳)

ادامه مشاورهٔ تربیتی؛ رفتار باوقار

ادامه نکات و مثال:
٣. دقت والدین در نوع پوشش
پدر و مادر نباید به هیچ وجه لباس‌های جلف و دور از شأن پدری و مادری بپوشند.
پدر نباید لباسی را که مناسب استخر است، در منزل بپوشد و بخشی از بدنش در مقابل فرزندان برهنه باشد. البته وقتی پدر فرزندان را به استخر می‌برد، فرزندان درک می‌کنند در استخر هستند، ولی چنین پوششی در منزل مناسب نیست. همچنین پدر نباید لباسی بپوشد که برجستگی‌هایی از بدنش که نباید نمایان باشد، مشخص شود، در این صورت پدر نزد فرزندان سبک می‌شود.
۴. پدر نزد فرزندان سبکی نکند
به‌عنوان مثال سروصداهای زشت از خودش درنیاورد، حتی آروغ نزند. برخی از والدین کم‌توجه، کارهای بدتر از آروغ را هم انجام می‌دهند.
پدر نه اینگونه سبک باشد و نه ابوالهول (شخص ترسناک)، بلکه باید رفتاری لطیف، باوقار و احترام‌برانگیز داشته باشد.

گریزی به سیرهٔ معصومین (ع)
نمونه اول:
پیغمبر اکرم (ص) با آن همه مهربانی و عطوفتی که داشتند، دارای هیبت زیادی بودند. زمانی که پیامبر، خندان نبودند، هیچ‌کس جرأت نمی‌کرد در چشم ایشان مدت زیادی مستقیم نگاه کند، مگر اینکه پیامبر لبخندی می‌زدند و طرف مقابل را نوازش می‌کردند.
نمونه دوم:
نمونهٔ بعدی از یک امام مظلوم است. البته مظلوم به‌دست خود ما شیعیان. ما امام سجاد (ع) را فردی بی‌جرأت و ناتوان جلوه می‌دهیم.
فرزدق در قصاید فرزدقیه امام سجاد را اینگونه توصیف می‌کند: «یقضی حیاء و یقضی من مهابته ولایکلم الا حین یتبسم»
ترجمه: امام سجاد (ع) از سر حیا چشمانشان را می‌خوابانند، دیگران هم از هیبت ایشان چشم‌شان را پایین می‌اندازند. کسی با او سخن نمی‌گوید، مگر زمانی که امام سجاد (ع) لبخند بزنند.

به قلم: نرگس صفرخانلو
 ۴ شهریور ۱۳۹۸

تربیت الگویی (٢)

مشاوره تربیتی؛ رفتار باوقار

 اشاره:

در زمان نگارش متن «تربیت الگویی» با توجه به سخن شهید مطهری:* «پدر نباید خود را سبک کند در مقابل فرزندان، به اینکه خودش احترام خود را حفظ کند. فرزندان وقتی در مقابل پدر هستند، احساس کنند در مقابل شخص بزرگی هستند» برایم سؤال‌هایی پیش آمد. پیامی را برای استاد فرستادم و پرسیدم:

پرسش:

۱. رفتار پدر نزد فرزندان چگونه باید باشد تا شخصیتش بزرگ و گرامی باشد؟ 

۲. رفتار سبک، چگونه رفتاری است؟

۳. مصداق رفتار سبک چیست؟ 

۴. آیا نوع پوشش پدر در منزل هم در تعیین حد وحدود رفتار سبک مؤثر است؟

پاسخ استاد:

رفتار پدر با فرزندان و اعضای خانواده باید رفتاری باوقار، لطیف، احترام‌برانگیز و زیرکانه باشد. 

این جمله «پدر، خود را سبک نکند» مساوی است با «پدر رفتار سبک نکند». 

چند نکته و مثال:

١. پدر هرزه‌گویی نکند:

مثلاً در یک سفر خانوادگی، اگر پدر بخواهد شعری بخواند، شعر سبک و هرزه‌ای نباشد، بلکه باید شعری لطیف و با محتوای مناسب باشد.

٢.دقت در انتخاب نوع بازی با فرزندان:

پدر باید با فرزندان بازی کند، حتی آنها را روی دوش خود سوار کند، اما بازی سبک و تحقرکنندهٔ شخصیت پدر ممنوع است.

در این موارد عقل قدرت تشخیص دارد.

خانمی در جلسهٔ مشاوره از همسرشان گله‌مند بود و می‌گفت: «همسرم خودش را جلوی بچه‌ها حقیر و پست می‌کند.» گفتم: «مثال بزنید.»

می‌گفت: «پدر به بچه‌ها می‌گوید بیایید بازی کنیم و شکل حیوانات را دربیاوریم، بعد خودش شبیه سگ می‌نشیند و پایش را بالا می‌آورد و گوشش را خارش می‌دهد. وقتی بچه‌ها به او می‌گویند بابا سگ شدی، ناراحت می‌شود و آنان را تنبیه می‌کند. 

پدر اگر می‌خواهد چنین بازی با بچه‌ها بکند، نقش حیوان‌های نجیب، لطیف و با احترام را بازی کند. 

 

ادامه این مبحث را در پست بعدی دنبال کنید.

 

به قلم: نرگس صفرخانلو
۹۸/۶/۴

↩️ پی‌نوشت
*کتاب یادداشت‌ها، جلد ۵، صفحه ۲۷، پاورقی

نقدی بر مطلب «کم‌توجهی همسر»

نقد جناب استاد احمد پاکنهاد بر مطلب «کم‌توجهی به همسر»

با سلام و تبریک اعیاد.
تشکر بابت نکات ارزنده‌ای که در کانال «از زبان مشاور» ارائه می‌فرمایید و گه‌گاهی هم بنده جسارت می‌کنم.
اخیراً در مطلبی با عنوان «کم‌توجهی به همسر» مطلبی را فرمودید که مقداری جای تأمل دارد.
اینکه با بیان یک حالت از همسر، حکم به افسردگی کنیم، مقداری جای تأمل دارد؛
چراکه مستحضرید افسردگی علائمی دارد که با اجتماع چند علامت و بررسی و کارشناسی دقیق و حضوری، شاید بشود حکم قطعی به آن داد.
دیگر آنکه با فرض افسردگی همسر، آیا جایز است ما آن‌را بیان کنیم؟ خصوصاً به همسر فرد؟ چون ممکن است از کاهی کوهی ساخته شود و خیلی موارد بی‌ربط دیگر هم به این امر ربط داده شود.
ناراحتی ماهی یک‌بار که بیان شده، شاید طبیعی باشد. همهٔ ما هم شاید ماهی یک‌بار دچار این حالت شویم. البته با شدت و حدت کمتر یا بیشتر.
فکر می‌کنم در چنین مواقعی، طبیعی دانستن این امر از سوی همسر، شاید بهتر باشد.
البته توصیه برای مراجعه به کارشناس خوب است، اما نه بدون تشخیص و از راه دور، آن‌هم با روایت خانم. چنان‌که مستحضرید، در برخی موارد خانم‌ها به‌دلیل احساسات بالا، قضاوت‌ها یا تشخیص‌های نابجایی دارند.

شاگرد کوچک و دعاگوی شما، پاک‌نهاد

دوم شهریور ۱۳۹۸