بیا تا گل برافشانیم!زیبایی‌های اخلاق (۱۰)

نویسنده: علی‌اکبر مظاهری

 زیبایی‌های اخلاق (۱۰)

 اشاره

 قرارمان با شمایان؛ خوانندگان خوبمان، این است که از اخلاق بنویسیم و گوشه‌هایی از زیبایی‌های اخلاق را بنمایانیم و نیز پاره‌ای از اخلاق‌مداران را نشان دهیم، تا جان‌هایمان فربه شود و مبادا از نبود کرامت‌های اخلاقی، ناامید شویم و مبادا بپنداریم که عصر انسانیتِ کریمانه، گذشته است.
اینک با هم شویم و سر قرارمان رویم.

 فرهنگ روان (رونده)

  بخشی از فرهنگ‌ها و عادت‌ها؛ چه درست و چه غلط؛ ریشه در پیشینهٔ مردمان دارد.
بنابرمثال: وقتی دختربچه‌ها می‌بینند که مادرشان با مادربزرگشان دشمنی می‌ورزند، از هم‌دیگر بد می‌گویند، با هم بدی می‌کنند، این باور در وجودشان می‌جوشد که مامان‌ها و مامان‌بزرگ‌ها ذاتاً دشمن هم آفریده شده‌اند. آنان با این باور غلط، رشد می‌کنند. وقتی بزرگ شدند و عروس شدند، مادرشوهرشان به ذهنشان بد می‌آید، با او بدکرداری می‌کنند. و زمانی که عروس می‌گیرند و مادرشوهر می‌شوند، عروسشان به ذهنشان بد می‌آید، با او کج‌رفتاری می‌کنند، او را می‌چزانند. و این رشته دراز می‌شود و به نسل‌های بعد و بعدی‌ها می‌رسد.
آفرین به مولوی. چه درست گفته است:

رگ‌رگ است این آب شیرین و آب شور
 در خلایق می‌رود تا نفخ صور۱

 آری؛ ای بسا عقیده‌ای، باوری، فرهنگی، تا همیشهٔ روزگار، استمرار می‌یابد و روزگاران مردمانی را به زیر سلطهٔ خود می‌کشاند.

 اما حکایت آبجی‌زهرا و مریم‌خانم

اگر دشمنی عروس و مادرشوهر، ذاتی آدمی می‌بود، نمی‌باید آبجی‌زهرا و مریم‌خانم، این‌همه با هم دوست باشند.
مریم‌خانم، بیش از سی‌سال است که عروس آبجی‌زهرا شده است و همسر علی‌آقا. در این زمان بلند، «حتی یک‌بار» نزاع نکرده‌اند، دعوا نکرده‌اند، دشمنی نکرده‌اند. آبجی، عروس را دختر خود می‌داند، و عروس، آبجی را مادر خود می‌بیند.

در اصفهان ما (و در ایران ما)، باور بسیاری از مردمان بر این است که عروس و مادرشوهر، هووی هم‌اند؛ بدخواه یک‌دیگرند، دشمن‌اند! (کشورها و ملت‌های دیگر را نمی‌دانم. باید تحقیق کنم.)
اما آبجی‌زهرا و مریم‌خانم، مادر - دخترند، دوست هم‌دیگرند، عزیز هم‌اند.
اگر دشمنی عروس و مادرشوهر، ذاتی آدمی می‌بود، نمی‌باید آبجی‌زهرا و مریم‌خانم این‌همه با هم دوست باشند.

بیایید برای رضای خداوند و سعادتمندی‌ خودمان، اندکی عاقل‌تر باشیم.
به امید خدا.

۹ دی ۱۴۰۳

۱. مثنوی معنوی، مولوی.

ما را در رسانه‌هایمان دنبال کنید 👇
🌐 https://eitaa.com/Mazaheriesfahani

🌐 http://zil.ink/mazaheriesfahani?v=1
#علی‌اکبر_مظاهری
#زیبایی‌های_اخلاق

عشق‌های ممنوعه!

نویسنده و مشاور: علی‌اکبر مظاهری

«عشق‌های ممنوعه»، یعنی عاشق‌شدن بر کسانی که ازدواج با آنان، مشروع نیست، ممکن نیست؛ خلاف شریعت است، خلاف قانون است، خلاف اخلاق است. این عشق‌ها بیشتر در میان «محارم سَبَبی» اتفاق می‌افتد تا «محارم نَسَبی»، اما در محارم نسبی هم ممکن است واقع شود.
محارم سببی، مانند عشق خواهرزن به شوهرخواهر، داماد به خواهرزن، مادرزن به داماد، داماد به مادرزن، پدر داماد به عروس‌ ... .
این‌گونه عشق‌ها، خطربارترین عشق‌ها است.
خاستگاه این‌گونه عشق‌ها - معمولاً - هوس است و ناکامی‌های فروخفته، لاابالی‌گری و بی‌پروایی در روابط، بی‌تقوایی یا ضعف تقوا، بی‌ایمانی یا سستی ایمان، و بیست‌وشش عامل دیگر.

 چارهٔ کار چیست؟

این نمونهٔ مشاوره‌ای‌مان را ببینیم، نیز در سخن پیامرمان در آخرین راهکار، تأمل کنیم تا جانمان آگاه‌تر شود:

 از زبان مشاور

 مشاورهٔ ازدواج و خانواده

 پرسش

دخترخانمی ‌پرسیده‌ است:
از زمانی که خواهر بزرگم ازدواج کرده ‌است، دچار مشکلی شده‌ام. خواهرم شوهر خیلی خوبی دارد. از وقتی که ‌او وارد زندگی ما شده، مثل داداش، برایمان همه‌کار می‌کند. من اخلاق و روحیاتش را خیلی دوست دارم. مدتی است که به زندگی خواهرم و او غبطه می‌خورم. من در سن ازدواجم. دلم می‌خواهد همسرم عین دامادمان باشد. حتی از لحاظ ظاهری هم گویا عاشقش شده‌ام و به هیچ‌کس دیگر فکر نمی‌کنم. خواهش می‌کنم کمکم کنید.

 پاسخ ما

۱. آفرینتان می‌گوییم که زود متوجه مسأله شده‌ و به حل آن برخاسته‌اید. این نشانگر دیانت، نجابت، هوشیاری، و مسئولیت‌شناسی شما است.
۲. یکی از عوامل دانه‌درشت در دلبستگی به کسانی که ‌ازدواج با آنان ممکن نیست، «مجرد بودن» است. آدمی‌ که قابلیت ازدواج را دارد اما همسر ندارد، زود دلبسته می‌شود. بنابراین:
۳. ازدواج کنید. «عشق را عشقی دگر بُرَّد مگر.»۱ تا ازدواج نکرده‌اید، در معرض این‌گونه آفت‌ها هستید. ازاین‌رو باید سخت پروا کنید.
۴. توجه داشته باشید که شوهر خواهرتان به شما نامحرم است، مانند هر نامحرم دیگر. ازاین‌رو شما که متدین و نجیب‌اید، با ایشان رفتار «محرم‌گونه» نداشته باشید. صمیمی‌ و یگانه نشوید. ایشان نیز باید این مسأله را مراعات کنند. فریب سخنانی که‌ این‌گونه صمیمیت‌ها را برادری - خواهری می‌دانند، نخورید.
۵. ادامهٔ ‌این روند ممکن است خواهرتان را به شما بدبین و حساس کند. پس پروا گیرید.
۶. ممکن است شوهر خواهرتان نیز، بر اثر رفتار شما، به شما دلبسته شود. پس حذر کنید.
۷. ممکن است این دلبستگی، بر زندگی آینده‌تان اثر سوء بگذارد. به‌این‌گونه که پس از ازدواجتان نیز با شوهر خواهرتان رفتارهای صمیمانه داشته باشید و سبب غیرت‌ورزی و بدگمانی شوهرتان شود. پس پروا گیرید.
۸. علاقه‌مندی شما به ‌ایشان، بینش و ارادهٔ شما را در انتخاب همسر، ضعیف می‌کند. پس مراقب باشید.
۹. غبطهٔ شما به زندگی خواهرتان باید شما را به تدبیر بیشتر برای انتخاب همسر و ایجاد زندگی بهتر ترغیب کند و نباید شما را دچار حسادت و حسرت نماید.
۱۰.  با مشاوری دانا و توانا، مشاورهٔ حضوری داشته باشید، که کمک خوبی است.
۱۱. به خدا بیشتر توکل کنید و از او، به دعا و اصرار، یاری بطلبید؛ هم برای اصلاح حال موجودتان هم برای یافتن همسری دلخواه و زودرس.
۱۲. این سخن بسیار ارجدار پیامبرمان، که دربارهٔ «عشق‌های ممنوعه» است، هدیهٔ ما به شما. آن را بر لوح قلبتان بنگارید:
«مَن عَشِقَ فعَفَّ ثُمَّ ماتَ، ماتَ شَهیدا»؛۲
آن‌کس که عاشق شود (و کتمان کند) و عفت ورزد، و در این حال بمیرد، شهید است!

خدای مهربان یاورتان باد.

۱ دی ۱۴۰۳

۱. مثنوی معنوی، مولانا.
۲. کنز العمّال، ۶۹۹۹.

ما را در رسانه‌هایمان دنبال کنید 👇
🌐 https://eitaa.com/Mazaheriesfahani

🌐 http://zil.ink/mazaheriesfahani?v=1
#علی‌اکبر_مظاهری
#عشق‌های_ممنوعه!

یارِ ارج‌دارِ علی!

نویسنده: علی‌اکبر مظاهری

توصیف امیرمؤمنان - علیه‌السلام - از ویژگی‌های برادری که دوستش می‌داشت‌

یکی از شیوه‌های تربیتی امام علی - علیه‌السلام - این بود که اوصاف خوبان را بیان می‌فرمود و زیبایی‌ها و فرخندگی‌هایشان را توصیف می‌کرد تا رغبتی شیرین در جان آدمیان، برای وصول به جایگاه ستودهٔ آنان، به‌وجود آورد و مردمان را به اقتدای آن مقتدایان فرا بخواند.
مولای خوبان، در یک سخن ارزشمند، کسی را نیکو و عظیم توصیف می‌کند و او را برادر خویش می‌نامد که زمانی با وی روزگار می‌گذرانده است؛ اما نام او را نمی‌آورد. برخی، به گمان، وی را ابوذر می‌دانند و برخی، کسان دیگری را نام می‌برند؛ اما همین نام‌نیاوردن امیرمؤمنان از آن یار ارج‌دار خویش، حلاوت و ذکاوتی را به همراه دارد؛ زیرا هم حس کاوشگری را در آدمی بر‌می‌انگیزاند و هم این رغبت را در آدمی شکوفا می‌کند که هرکس خویشتن را به جای آن یار بی‌نام علی - علیه‌السلام - فرض کند و بکوشد تا آن اوصاف خجسته را به‌دست بیاورد؛ چنان‌که مولا وی را نیز برادر خویش بخواند.

 اینک اوصاف و خصلت‌های آن یار ارج‌دار را از زبان عطرافشان مولایمان، در حکمت ۲۸۹ نهج‌البلاغه، می‌شنویم:
در روزگاران گذشته، برادری داشتم «خدایی» که برادری‌مان بر طریقت الاهی بود. او چنین بود:
۱. کوچکی دنیا در چشم او، وی را در دیدهٔ من، بزرگ کرده بود! (چون متاع فریبای این ‌جهان و خواهش‌های ناروای نفسانی، نزد وی حقیر می‌نمود، وی در جان من، عظیم نشسته بود.)
۲. از سیطرهٔ شکم خویش، بیرون بود؛ از این‌رو، به آنچه نمی‌یافت، اشتها نمی‌کرد و در آنچه می‌یافت، زیاده‌روی نمی‌نمود.
۳. بیش‌ترین اوقات روزگارش را خاموش بود. (خاموشی‌اش نه از سر ناتوانی در گفتار بود، بلکه برای بیش‌تر اندیشیدن و به وادی بیهوده‌گویی نیفتادن بود؛ زیرا هنگامی که ضرورت سخن‌راندن فراهم می‌آمد:)
۴. چون سخن می‌گفت، چنان بود که سخنوران را از سخن‌راندن باز‌می‌داشت و بر آنان چیرگی می‌یافت و عطش پرسشگران را فرو می‌نشاند.
۵. (از فرط بی‌آزاری و فروتنی، به ظاهر و در دیدهٔ ظاهربینان،) ناتوان و مستضعف بود.
۶. هنگامهٔ تلاش و کارزار، چونان شیر بیشه بود و مار بیابان. (؛ خشمگین و خروشان و پُرزهر و شتابان!)
۷. (از منازعه‌های فضیلت‌سوز و جدال‌های خصمانه، پرهیز می‌کرد و تا کار به داوری نمی‌رسید و] تا نزد قاضی نمی‌آمد، دلیلی نمی‌آورد و برهانی اقامه نمی‌کرد‌.
۸. کسی را بر کاری که (به ظاهر ناروا بود و) امکان عذر و بهانه‌ای در آن می‌بود، ملامت نمی‌کرد تا آن‌که عذر و بهانه‌اش را می‌شنید.
۹. از هیچ‌ دردی نمی‌نالید و شکایت نمی‌کرد؛ مگر پس از بهبود و سلامت. (آن‌هم از باب حکایت‌.)
۱۰. آنچه را عمل می‌کرد، می‌گفت و آنچه را عمل نمی‌کرد، نمی‌گفت.
۱۱. اگر در گفتن، از وی سبقت می‌جستند، در خاموشی بر او چیرگی نمی‌یافتند.
۱۲. بر سخن‌شنیدن، شوق‌ناک‌تر بود تا بر سخن‌گفتن.
۱۳. هرگاه که دو کار برایش پیش می‌آمد، می‌نگریست که کدامشان به هوای نفس نزدیک‌تر و به هوس دل، شیرین‌تر است تا با آن مخالفت بورزد. (زیرا به‌وضوح می‌دانست که آنچه با هوای نفس ملایم‌تر است، با عقل و شرع مخالف‌تر است.)
پس شما نیز این خصلت‌ها را فراگیرید و خویشتن را بر آن‌ها وادارید و برای یافتن آن‌ها بکوشید و به آن‌ها رغبت ورزید. (شما نیز مانند آن برادر من، شایستگیِ یافتن این اوصاف حمیده و اخلاق پسندیده را در خویشتن فراهم آورید) اما اگر توان یافتن همهٔ آن‌ها را ندارید، هر مقدار را که می‌توانید، فرابگیرید؛ زیرا برخی را به‌دست‌آوردن، بهتر است از همه را وانهادن.

۲۷ آذر ۱۴۰۳

ما را در رسانه‌هایمان دنبال کنید 👇
🌐 https://eitaa.com/Mazaheriesfahani

🌐 http://zil.ink/mazaheriesfahani?v=1
#علی‌اکبر_مظاهری
#یار_ارج‌دار_علی!