خطبه شعبانیه

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - این خطبه را در آخرین جمعه ماه شعبان، اندکی قبل از ورود ماه مبارک رمضان، خواندند.

ایها الناس! انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکة و الرحمة و المغفرة. شهر هو عندالله افضل الشهور، و ایامه افضل الایام، و لیالیه افضل اللیالی،  و ساعاته افضل الساعات. هو شهر دعیتم فیه الی ضیافة الله و جعلتم فیه من اهل کرامة الله. انفاسکم فیه تسبیح و نومکم فیه عبادة و عملکم فیه مقبول و دعاؤکم فیه مستجاب....

فاسئلوا الله ربکم بنیات صادقة و قلوب طاهرة ان یوفقکم لصیامه و تلاوة کتابه. فان الشقی من حرم غفران الله فی هذا الشهر العظیم. و اذکروا بجوعکم وعطشکم فیه جوع یوم القیامة و عطشه.

و تصدقوا علی فقرائکم و مساکینکم و وقروا کبارکم و ارحموا صغارکم و صلوا ارحامکم و احفظوا السنتکم و غضوا عما لا یحل النظر الیه ابصارکم و عما لا یحل الاستماع الیه اسماعکم. و تحننوا علی ایتام الناس یتحنن علی ایتامکم. و توبوا الی الله من ذنوبکم. و ارفعوا الیه ایدیکم بالدعاء فی اوقات صلواتکم ؛ فانها افضل الساعات ینظر الله عز و جل فیها بالرحمة الی عباده. یجیبهم اذا ناجوه و یلبیهم اذا نادوه و یستجیب لهم اذادعوه.

ایها الناس! ان انفسکم مرهونة باعمالکم ففکوها باستغفارکم. و ظهورکم ثقیلة من اوزارکم فخففوا عنها بطول سجودکم. و اعلموا ان الله - تعالی ذکره - اقسم بعزته ان لا یعذب المصلین و الساجدین و ان لا یروعهم بالنار یوم یقوم الناس لرب العالمین.

ایها الناس! من فطر منکم صائما مؤمنا فی هذا الشهر کان له بذلک عند الله عتق رقبة و مغفرة لما مضی من ذنوبه.

قیل: یا رسول الله! و لیس کلنا یقدر علی ذلک. فقال صلی الله علیه و آله و سلم: اتقوا النار و لو بشق تمرة، اتقوا النار و لو بشربة من ماء.

ایها الناس! من حسن منکم فی هذا الشهر خلقه کان له جواز علی الصراط یوم تزل فیه الاقدام، و من خفف فی هذا الشهر عما ملکت یمینه خفف الله علیه حسابه، ومن کف فیه شره کف الله عنه غضبه یوم یلقاه، و من اکرم فیه یتیما اکرمه الله یوم یلقاه، و من وصل فیه رحمه وصله الله برحمته یوم یلقاه، و من قطع فیه رحمه قطع الله عنه رحمته یوم یلقاه، و من تطوع فیه بصلوة کتب الله له براءة من النار، و من ادی فیه فرضا کان له ثواب من ادی سبعین فریضة فیما سواه من الشهور، ومن اکثر فیه من الصلوة علی ثقل الله میزانه یوم تخف الموازین، و من تلا فیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور.

ایها الناس ! ان ابواب الجنان فی هذا الشهر مفتحة، فسلوا ربکم ان لا یغلقها علیکم و ابواب النیران مغلقة فسلوا ربکم ان لایفتحها علیکم و الشیاطین مغلولة فسلوا ربکم ان لایسلطها علیکم.

قال امیر المؤمنین علیه السلام: فقمت و قلت: یا رسول الله، ما افضل الاعمال فی هذا الشهر؟

فقال: یا ابا الحسن، افضل الاعمال فی هذا الشهر الورع عن محارم الله - عز و جل - ... ؛

ای مردم! همانا ماه خدا همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به سوی شما روی آورده است. ماهی که نزد خداوند بهترین ماهها و روزهایش برترین روزها و شب هایش با ارزش ترین شب ها و ساعاتش با فضیلت ترین ساعات است. ماهی که شما در آن به مهمانی خدا دعوت شده و از سوی او به بزرگی و ارجمندی لیاقت یافته اید .

نفس هایتان در این ماه تسبیح و خوابتان عبادت و عملتان پذیرفته و دعایتان مستجاب است. بنابراین، با نیت های صادق و دل های پاکیزه از خدا بخواهید که شما را برای روزه این ماه و تلاوت کتابش توفیق دهد.

بی شک، شقی و بدبخت کسی است که در این ماه بزرگ از آمرزش الهی محروم بماند. با گرسنگی و تشنگی خویش در این ماه، گرسنگی و تشنگی روز رستاخیز را یاد آرید. به تهی دستان و مسکینانتان کمک کنید. بزرگسالانتان را احترام و خردسالانتان را مورد مهربانی قرار دهید. و به خویشاوندانتان احسان نمایید. زبانتان را حفظ کنید و چشم و گوشتان را بر آنچه نگاه کردن و گوش دادن به آن جایز نیست ببندید. بر یتیمان مردم ترحم و مهربانی کنید تا ایتامتان مورد ترحم و مهربانی دیگران قرار گیرند.

از گناهانتان به سوی خدا توبه آرید و دست هایتان را در اوقات نماز به درگاهش به دعا بلند کنید، زیرا اوقات نماز برترین ساعات است.

خدای عزوجل در اوقات یاد شده به بندگان خویش با مهربانی می نگرد. اگر آنها با او مناجات کنند جوابشان دهد و اگر او را صدا زنند لبیکشان گوید و اگر او را بخوانند دعایشان را اجابت کند.

ای مردم! شما در بند اعمال بد خویشید، پس با استغفارتان خود را برهانید. پشت هایتان از بار گناهانتان سنگین است. پس با طولانی کردن سجده ها آنها راسبک کنید. بدانید که خدای تبارک و تعالی به عزت خویش قسم یاد کرده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را شکنجه ندهد و آنان را در روز رستاخیز با آتش نترساند.

ای مردم! هر کس در این ماه روزه دار مؤمنی را افطار دهد، پاداشش نزد خدا ثواب آزاد کردن برده ای و آمرزش گناهان گذشته اوست.

گفته شد: ای رسول خدا! برخی از ما بر افطاری دادن قادر نیست. پس آن جناب فرمودند: آتش را از خود دور کنید هر چند با نیمی از خرما، آتش را از خود دور کنید هر چند با جرعه ای آب.

ای مردم! از میان شما هر کس در این ماه خلقش را نیکو گرداند، روزی که قدم هابلغزند او بر صراط بگذرد و هر کس در این ماه کار را بر فرمانبران و خدمتکاران خویش سبک کند، خداوند حساب او را سبک گرداند. هر کس در این ماه شر خویش را از دیگران باز دارد، خداوند در روز ملاقات، غضب خویش را از او بازدارد، و هر کس در این ماه یتیمی را گرامی بدارد، خداوند در روز ملاقات او راگرامی خواهد داشت. هر کس در این ماه به خویشاوندان خویش احسان کند، خداوند در روز ملاقات، او را با رحمت خود مورد احسان قرار دهد. هر کس دراین ماه از خویشاوندان خود پیوند خویشی بگسلد، خداوند در روز ملاقات، رحمت خویش را از او ببرد.

هر کس در این ماه نمازی مستحبی به جای آورد، خداوند آزادی از آتش را برای او ثبت کند، و هر کس در این ماه عمل واجبی را انجام دهد، پاداش او ثواب کسی است که هفتاد واجب را در ماه های دیگر به جای آورد. هر کس در این ماه بر من زیاد درود و صلوات بفرستد، خداوند روزی که موازین سبک است، میزان اعمال وی را سنگین گرداند. و هر کس در این ماه آیه ای از قرآن تلاوت کند، پاداش او ثواب کسی است که قرآن را در ماه های دیگر ختم نماید.

ای مردم! به درستی که در این ماه درهای بهشت باز است، پس از پروردگار خویش بخواهید که آنها را به رویتان نبندد، و درهای جهنم بسته است، پس از او بخواهید آنها را به رویتان باز نکند، و شیاطین زندانی اند، پس از او بخواهید که آنها را بر شما مسلط نسازد.

امیر المؤمنین علیه السلام می گوید: در این هنگام من بلند شده و عرض کردم: یا رسول الله! برترین اعمال در این ماه چیست؟ آن جناب فرمودند: یا ابا الحسن! برترین اعمال در این ماه، خود داری و پرهیز از گناهان است.