قاونی برای ازدواج دختران (1)

کاری از خانم زهرا نصیری؛ نویسنده، روزنامه‌نگار، و آموزگار، برای روزنامه مردم نو. با کوتاه‌کردن از سوی کانال "از زبان مشاور".

اشاره: 

چندی پیش طرحی از سوی نمایندگان مجلس، مبنی‌بر ازدواج دختران، بدون نیاز به اذن پدر، تقدیم مجلس شد. دخترانی مشمول این طرح می‌شوند که سن آن‌ها بالای 28 سال باشد، مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس یا پنج سال سابقه کار و بیمه داشته باشند. خبر ارائه این طرح به مجلس، بازخوردهای مختلف مثبت و منفی را از سوی مردم و نیز افراد کارشناس به‌دنبال داشت، به‌طوری که برخی مطرح‌شدن ‌این موضوع را، فارغ از اینکه تبدیل به قانون خواهد شد یا نه، قدمی مثبت در احقاق حقوق زنان دانسته و برخی دیگر جنبه‌های منفی را برای این طرح عنوان کرده‌اند. 

روزنامه مردم‌نو این موضوع را از ابعاد فقهی، حقوقی و اجتماعی مورد بررسی قرار داده است که در این گزارش از نظرتان می‌گذرد.

به‌منظور بررسی موضوع در ابتدا با حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین و عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان پیشنهاددهنده این طرح، ارتباط برقرار کردیم... .

 وی اظهار می‌کند: «در شرع ما مطرح شده است که اگر دختر رشیده باشد، برای ازدواج خود نیاز به اذن پدر ندارد، ولی شرایط رشیده بودن تبیین نشده است. هدف ما از ارائه این طرح آن بود که قانونی ایجاد شود تا این موضوع را تبیین کند. ضمن اینکه در حال‌حاضر هم دادگاه‌ها بر همین اساس درباره ازدواج دختران رای صادر می‌کنند، ولی چون سن و شرایط مشخصی تعیین نشده است، در این خصوص سلیقه‌ای عمل می‌شود.» ... .

زرآبادی در پاسخ به این سوال که سن 28 سال در این طرح، بر چه مبنایی تعیین ‌شده است، تصریح می‌کند: «طبق آمار، آستانه ورود دختران به تجرد قطعی 28 سالگی است، از این‌رو سن 28 سال برای این موضوع تعیین شده است.»

در این رابطه حجت‌الاسلام علی‌اکبر مظاهری، نویسنده و مشاور حوزه خانواده، نیز در گفت‌وگو با مردم‌نو، اظهار می‌کند: «شریعت اسلام برای مصلحت دختر و مجموعه خانواده، اذن پدر را برای ازدواج دختر لازم می‌داند، اما این موضوع شرایط خاص خود را دارد.»

وی ادامه می‌دهد: «براساس مبانی فقهی، اگر دختر از نظر سنی و بلوغ اجتماعی، رشیده باشد و خواستگار ‌کفو و همتا داشته باشد و پدر در این شرایط اجازه ازدواج ندهد، اذن او ساقط خواهد شد و در این صورت اجازه حاکم شرع جایگزین اذن پدر می‌شود.»

مظاهری ادامه می‌دهد: «گاهی لازم می‌شود که دختر شجاعانه برای ازدواج خود تصمیم بگیرد و اقدام کند. ما در این زمینه کتابی داریم به نام «دختران و انتخاب همسر». در این کتاب یکی از تجربه‌های مشاوره‌ام را با عنوان «طاهر و طاهره» بیان کرده‌ام. طاهر و طاهره، نام مستعار برای پسر و دختری بود که قصد ازدواج داشتند، ولی با مخالفت پدر دختر روبه‌رو شدند. در این جریان دختر رشیده بود و خواستگار خوبی داشت، اما پدر بدون دلیل منطقی مخالفت می‌کرد. اگرچه به‌عنوان مشاور، با خانواده‌ دختر صحبت کردم، اما پدر از نظر خود برنمی‌گشت. از طرفی حیف بود ازدواج این دختر رشیده و دانا که خواستگار مناسبی دارد و یکدیگر را پسندیده‌اند، سر نگیرد. ما پیگیری لازم را انجام دادیم تا این ازدواج صورت گرفت. در این جریان دختر به خاطر مخالفت پدرش بسیار پریشان بود و از طرفی می‌خواست حرمت پدر و مادرش هم حفظ شود. ما به او توصیه کردیم در عین اینکه حرمت پدر را نگه می‌دارد، نباید فرصت زندگی خود را از دست بدهد؛ چراکه قانون و شرع از ازدواج مناسب او حمایت می‌کند. 

از نظر اخلاقی باید دل پدر و مادر را به‌دست آورد، اما از نظر حقوقی و شرعی، این دختر، در آن شرایط، لازم نبود که پایبند اذن پدر باشد. در نهایت آن دو تصمیم قاطع برای ازدواج گرفتند و ازدوجشان با دلخوری پدر به انجام رسید. اما بعد، پدر هم رضایت داد و زندگی‌شان سامان گرفت. اکنون طاهر و طاهره زندگی بسیار زیبا و موفقی دارند، تا حدی که من در تجربه‌های مشاوره ازدواجی که تاکنون داشته‌ام، کمتر زوجی را سراغ دارم که اینقدر خوشبخت باشند. بنابراین اینطور نیست که هر دختر و در هر سنی نیاز به اذن پدر برای ازدواج داشته باشد.»

* روزنامه مردم نو، ۳۰/خرداد/۹۷