عروسکی برای عروس!

برشی از نوشته‌ای بلند، از خانم زهرا نصیری؛ نویسنده، روزنامه‌نگار، آموزگار.

در رابطه با ازدواج زودهنگام و آثار کودک‌همسری در جامعه، با حجت‌الاسلام علی‌اکبر مظاهری، مشاور ازدواج و مسائل خانواده گفت‌وگو کردیم. مظاهری در رابطه با نظر شرع درخصوص سن ازدواج، تصریح کرد: «اگرچه ما از نظر شرعی نمی‌توانیم ازدواج دختر زیر 13 سال را منع کنیم، اما این نظر شرعی فقهی است، حال آنکه شرع ما، فقه را در کنار اخلاق، روانشناسی، جامعه‌شناسی و... دارد.» وی افزود: «اگر ما تنها از منظر فقهی به موضوع نگاه کنیم، شورای نگهبان هم طرح منع ازدواج دختران زیر 13 سال و پسران زیر 16 سال را رد خواهد کرد، اما اگر ابعاد دیگر را هم مدنظر قرار دهیم، حکم ثانوی براساس مصلحت فرد، خانواده و جامعه مطرح می‌شود.» مؤلف کتاب «جوانان و انتخاب همسر» ادامه داد: «با در نظر گرفتن حکم ثانوی، موردهای ازدواج زودهنگام حتما باید با نظر کارشناس متبحر و مشاور دانا انجام بگیرد. لذا ما نمی‌گوییم ازدواج دختران در سنین پایین مطلقا انجام‌پذیر نیست یا انجام‌پذیر است، بلکه می‌گوییم این جزء مواردی است که نباید تک‌بعدی و فقط از منظر فقهی بررسی شود، بلکه باید توسط کارشناسانی که در مسائل ازدواج و خانواده تبحر دارند، مورد بررسی قرار گیرد.» این مشاور خانواده در رابطه با ازدواج دختران کم‌سن با مردان بزرگسال نیز اظهار کرد: «تزویج دختران کم‌سن و کودک به مردان بزرگسال در واقع دخترفروشی بمانند برده‌فروشی است که در برخی از کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس نیز شاهد آن هستیم و بسیار تاسف‌انگیز و کاملا غیرانسانی است.» مظاهری با بیان اینکه درباره قانون منع ازدواج دختران زیر 13 سال باید تخصیص‌هایی در نظر گرفته شود تا بتواند نظر شورای نگهبان را هم جلب کند، اظهار کرد: «ممکن است در برخی مناطق دختر و پسر 13 یا 14 ساله کاملا کودک باشند که این موضوع در مناطق سردسیر بیشتر نمود دارد. چنین مواردی اگر ازدواج کنند تلف می‌شوند یا بزرگتر که شدند مشکلات دیگری در زندگی‌شان پیش می‌‌آید. به‌طور مثال در تجربه‌های مشاوره‌ای ما مواردی وجود دارد که دختر و پسری که ازدواج زودهنگام داشته‌اند، وقتی بزرگتر شدند، می‌گویند این همسر انتخاب من نبوده، من او را دوست ندارم و شخص دیگری را برای زندگی‌ام دوست دارم. این موضوع هم از طرف خانم و هم از طرف آقا ممکن است مطرح شود که آغاز مصیبت زندگی آن‌هاست و کارشان به طلاق می‌کشد.»
نباید ازدواج‌ را با سن افراد گره بزنیم. مؤلف کتاب «فرهنگ خانواده» با تاکید بر اینکه ما، هم با ازدواج زودهنگام و هم با ازدواج دیرهنگام مخالف هستیم و فقط ازدواج بهنگام را قبول داریم، تصریح کرد: «در این میان مسئله‌ای وجود دارد و آن اینکه اصولا برای ازدواج نمی‌توان سن مشخص تعیین کرد. برخی از دختران و پسران با توجه به منطقه جغرافیایی زندگی‌شان زود به بلوغ می‌رسند و برای برخی هم به‌ویژه در مناطق سردسیر و تحت شرایط خانوادگی خاص، بلوغ دیرتر اتفاق می‌افتد؛ بنابراین نمی‌توان سن مشخصی برای ازدواج تعیین کرد. از این‌رو به‌جای تعیین سن برای ازدواج، بهتر است ملاک و معیار مشخص شود که اگر آن معیارها در دختر و پسر وجود داشت، به سن ازدواج رسیده‌اند و اگر وجود نداشت به این معنی است که شرایط ازدواج را ندارند؛ بنابراین نباید ازدواج‌ را با سن افراد گره بزنیم، بلکه باید معیار این باشد که دختر رشیده و پسر رشید شده باشد.»
مظاهری افزود: «با توجه به گسترش علم مشاوره در کشور، می‌توان برای ازدواج دختران و پسران، به مشاور دانا مراجعه کرد تا ازدواج به‌صلاح صورت بگیرد.» مؤلف کتاب «دختران و انتخاب همسر» در رابطه با ازدواج‌های اجباری نیز اظهار کرد: «متاسفانه در برخی از خانواده‌ها به این صورت است که فرزند خود، به‌ویژه دختر را به ازدواج با شخصی مجبور می‌کنند، در حالی که از نظر فقهی چنانچه یکی از طرفین رضایت قلبی برای ازدواج نداشته باشد، بدون چون و چرا عقد آن‌ها باطل است. این نظر اسلام است و بین علما هم درباره آن اتفاق‌نظر وجود دارد که طرفین در عقد باید رضایت قلبی داشته باشند.» این مشاور خانواده با تأکید بر ضرورت بیان حقایق و مشکلات جامعه از جمله در رابطه با ازدواج‌های زودهنگام، تصریح کرد: «مسئولان باید شهامت گفتن حقایق را داشته باشند. اگر ما زخم‌های جامعه را بپوشانیم و استخوان‌های شکسته را زیر زخم پنهان کنیم، به عفونت تبدیل می‌شود. نمایندگان ما اگر شهامت داشته باشند نباید تصویب یک قانون چند سال طول بکشد. این امر تضییع حقوق مردم است. رسانه‌ها نیز باید در این خصوص آگاه‌سازی کنند. جامعه ما نیاز به آگاهی و تنویر افکار دارد.»

 روزنامه مردم نو.