کودک و تلویزیون (٢)

مشاورهٔ تربیتی

ادامهٔ پاسخ استاد علی‌اکبر مظاهری به پدری اهل مشورت
بخش دوم سؤالات:

١. آیا شما برای تلویزیون تماشاکردن کودکان، زمان خاصی را توصیه می‌کنید؟

٢. آیا والدین برای تماشای تلویزیون کودکان باید محدودیت قائل شوند؟

پاسخ:

✔️ یک قاعدهٔ مهم:
کسی که در کودکی هر چیزی را که می‌خواهد، فراهم یابد و پدر و مادر همهٔ خواسته‌هایش را تأمین کنند و طعم هیچ‌گونه محدودیت و محرومیت را نچشد، در کودکی لجوج می‌شود و در بزرگسالی هم انسان ناموفق، ناشکر و طلبکار از جامعه خواهد شد. او هر قدر از مواهب و نعمت‌های دنیا داشته باشد، بازهم قانع نمی‌شود و همیشه عطش دارد، حرص دارد و گله‌مند است.
فردی که در کودکی، زندگی بدون محدودیت داشته‌، وقتی که کم‌کم با بزرگسالی وارد جامعه می‌شود، با مشکلاتی برخورد می‌کند، چون جامعه مثل پدر و مادر نیست. جامعه به انسان سیلی می‌زند. جامعه محدودیت دارد.
فردی که تحمل محرومیت و محدودیت را ندارد، بی‌تاب می‌شود و از همه طلبکار و گله‌مند خواهد بود. اما فردی که در کودکی سردی‌ و گرمی‌ و محرومیت‌ها را درک کرده است، در بزرگسالی نیز برای محرومیت‌ها و محدودیت‌های جامعه آماده خواهد بود.
او می‌داند در جامعه، سختی وجود دارد، همان‌طور که در کودکی هم وجود داشت.
این‌گونه افراد، در برخورد با کمبودهای اجتماعی، از کوره درنمی‌روند، به سمت خودکشی نمی‌روند و ناسپاس نمی‌شوند.

راهکار:
کودکان برای تماشای تلویزیون باید محدودیت داشته باشند، اما ما به‌عنوان مشاور، برای آنها حد و زمان تعیین نمی‌کنیم. این حدود، بستگی به موقعیت، حال، استعداد و ظرفیت افراد دارد.
تعیین مرز و میزان زمان تلویزیون‌دیدن کودکان را به پدر دانا، مادر دانا و مربی دانا می‌سپاریم. ما برایش خط‌کش نمی‌گذاریم. آنان کودک و شاگرد خود را بهتر می‌شناسند، نیازها و حال کنونی او را بهتر می‌دانند. پدر و مادر بهتر می‌دانند که کودکشان را محدود کنند یا نه.
فرض کنیم امروز کودک ما به مقدار نیاز استراحت کرده، تکالیفش را انجام داده، نمازش را خوانده و با نظم بوده و کارهای خوب انجام داده است. از طرفی، برنامه‌ای برای گردش و بیرون رفتن از منزل نداریم.
در این شرایط، به‌خاطر کارهای مثبتی که کودک انجام داده است، به او پاداش می‌دهیم و او امروز بیشتر تلویزیون می‌بیند. یا اینکه اگر فردا روز تعطیل است و دیر بیدارشدن از خواب برای کودک اشکالی ندارد، یا عید است و یا به مناسبت اول بهار و روز جمعه - که عید هفته است - بهتر است لذت پاداش و انعام را به کودک بچشانیم و به او فرصت بیشتری برای تماشای تلویزیون بدهیم.
اما در شرایطی که کودک مدرسه دارد، خسته است یا این‌که تلویزیون برنامه خوبی ندارد، یا کودک باید در کاری به والدین کمک کند و یا مانع دیگری وجود دارد، بهتر است آن روز، کمتر تلویزیون ببیند.

به قلم خانم نرگس صفرخانلو
۹۸/۸/۲۸