کودک و تلویزیون (۴)

مشاورهٔ تربیتی

ادامهٔ پاسخ استاد علی‌اکبر مظاهری به پدری اهل مشورت

بخش سوم سوالات:
١. والدین در برابر برنامه‌های تلوزیونی هیجان‌انگیز، چه تدبیری برای فرزندانشان داشته باشند؟
٢. برخی از کارتون‌های تلویزیونی خشن است. رویکرد پدر و مادر در قبال برنامه‌های خشن، چگونه باید باشد؟

پاسخ استاد:
١. خداوند دربارهٔ نوع انسان، که شامل کودک هم می‌شود، می‌فرماید: «بَلْ یُرِیدُ الْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَهُ»١؛ انسان می‌خواهد فراروی خویش را بشکافد و بگشاید.
اگر آدمی سالم و چالاک باشد، در برخی مسائل هیجانی، به هیچ حدی قانع نمی‌شود و می‌خواهد جلوتر برود. برخی از برنامه‌های تلویزیونی و غیرتلویزیونی، هیجان‌انگیز و لذت‌بخش‌اند و کنجکاوی انسان را برمی‌انگیزند، به‌گونه‌ای که کودک هیچ‌وقت از آنها خسته نمی‌شود و کم‌کم برایش تبدیل به عادت می‌شود.
والدین باید اینگونه برنامه‌های تلویزیونی را مهار کنند و برایش حد قرار دهند.
تماشای بیش از حد برنامه‌های هیجانی موجب می‌شود هیجان کودک بالا رود و استرس در او ایجاد شود و کم‌کم استرس او بالا و بالاتر رود و به مرور زمان دچار افسردگی شود.
همچنین برنامه‌های هیجانی، تمرکز را از کودک می‌گیرد.
والدین خردمند باید در برنامه‌های هیجانی و استرس‌آور برای کودکان، حتماً چهارچوب ویژه‌ای تعیین کنند. کودک ممکن است در مقابل این محدودیت‌ها از خود واکنش نشان دهد و تلاش کند حد و مرزها را بشکند و خود را از چهارچوب رهایی بخشد. او ممکن است گریه کند، قهر کند، پا بر زمین بکوبد، اما پدر و مادر باید با قاطعیت در حفظ حدود تعیی‌شده تلاش و صبوری کنند.
٢. در مورد کارتون‌ها یا برنامه‌های خشن، دو حالت وجود دارد:
٢/١. اگر کودک تنها باشد و برنامهٔ خشنی را ببیند، استرس بسیاری بر او وارد می‌شود و بر جان نحیفش سنگین و گران می‌آید.
در این حالت والدین باید مدیریت کنند و تلویزیون خاموش باشد.
٢/٢. کودک در جمع دوستان، فامیل و هم‌سن‌وسالان است و برنامهٔ خشنی پخش می‌شود. در این جمع دوستانه، گفت‌وگو جریان دارد و پذیرایی صورت می‌گیرد.
پدر و مادر در این حالت به دیگران امر نکنند که تلویزیون خاموش شود و یا اینکه کودک را از محیط دور نکنند. در این شرایط نسبت به حالت تنهابودن، استرس کمتری بر کودک وارد می‌شود. در این شرایط، والدین تلاش کنند استرس را به حداقل برسانند.
مثلاً در همان بازهٔ زمانی تماشای فیلم خشن، خوراکی یا میوه‌ای برای کودکان بیاورند، که دانه‌دانه آنها را بردارند و نوش‌جان کنند و یا در میانهٔ برنامهٔ خشن، سؤالی در رابطه با همان برنامه از کودکان بپرسند تا تمرکز آنها بر روی فیلم کمتر و کمتر شود.

↩️ ۱. سورهٔ قیامت، آیهٔ ٥
🔄 این مبحث ادامه دارد.

به قلم خانم نرگس صفرخانلو

۹۸/۹/۱۷