در محضر مولای ساجدان (۹)

حق عورت

گزیدهٔ رسالهٔ حقوق امام سجاد علیه‌السلام

«وَ أَمّا حَقّ فَرْجِکَ فَحِفْظُهُ مِمّا لَا یَحِلّ لَکَ وَ الِاسْتِعَانَةُ عَلَیْهِ بِغَضّ الْبَصَرِ فَإِنّهُ مِنْ أَعْوَنِ الْأَعْوَانِ وَ کَثْرَةِ ذِکْرِ الْمَوْتِ وَ التّهَدّدِ لِنَفْسِکَ بِاللّهِ وَ التّخْوِیفِ لَهَا بِهِ وَ بِاللّهِ الْعِصْمَةُ وَ التّأْیِیدُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوّةَ إِلّا بِه‏؛ اما حق عورت عبارت است از حفظ آن از حرام و برای آن‌که بتوانی از حـرام حفظش کنی، چشمت را از حرام برگردان که چشم بسیار کمک‌کننده است و همچنین زیاد به یاد مرگ باش و خودت را تهدید به عذاب خداوند کن و از خدا بترسان و دسـت نیاز به‌سوی خالق بی‌نیاز بلند کن و از او کمک بخواه؛ زیراکه حول و قوه‌‌ای نیست مگر از سوی خداوند.»

شکی نیست که نگاه کنترل‌نشده و نیز دیدن آنچه که نباید دید، قدم اول در افتادن به وادی گناه و شهوت است، از این‌رو تأکیدات فراوان در قرآن و نیز از ناحیهٔ بزرگان دین برای کنترل نگاه وارد شده است که از آن جمله می‌توان به آیهٔ ۳۰ سورهٔ مبارکهٔ نور اشاره کرد که می‌فرماید: «[ای پیامبر!] به مردان باایمان بگو چشمان خود را [از نگاه حرام] فروگیرند و پاکدامنی خود را حفظ کنند. این برای آنان پاکیزه‌تر است. بی‌گمان خداوند به آنچه انجام می‌دهند آگاه است.» در این آیه به‌دنبال کنترل چشم، کنترل اندام جنسی از هرگونه ناپاکی و شهوت‌رانی مطرح شده است، لذا این موضوع تأیید می‌شود که کنترل نگاه با کنترل امیال جنسی رابطهٔ مستقیم دارد و در ادامهٔ آیه تأکید شده که خداوند به هرچه انجام دهید، آگاه است.
در کتاب بحارالانوار نیز از پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله نقل شده است که «نگاه به نامحرم تیری زهرآلود از ناحیهٔ شیطان است. هر کس از ترس خدا آن را ترک گوید، خدا به او ایمانی می‌دهد که شیرینی‌اش را در دل احساس می‌کند.» همچنین در این کتاب از حضرت عیسی علیه‌السلام نقل شده است: «از نگاه به نامحرم بپرهیزید که بذر شهوت و رشددهندهٔ فسق است.»
امام سجاد علیه‌السلام نیز در رسالهٔ حقوق، در رابطه با حق چشم می‌فرماید: «اما حق چشمت بر تو آن است که برگردانی آن‌را از چیزی که خداوند تو را از دیدن آن منع کرده است.»
تمرین و ممارست در حفظ نگاه و در نهایت کنترل غریزهٔ شهوت، باعث تقویت اراده در انسان می‌شود و او را در غلبه بر نفس یاری می‌کند و چنانچه افسار نگاه و شهوت از دست برود، انسان در پرتگاه فروافتادن از مرتبهٔ انسانیت گرفتار می‌شود و در نهایت از تصمیمات عقلانی و انسانی برای زندگی‌اش فرومی‌ماند.
بنابراین رعایت حق همهٔ نعمت‌های خداوند، برعهده ماست؛ چراکه می‌بینیم این نعمات همه با یکدیگر ارتباط تنگاتنگ دارند و رعایت‌نکردن حق یکی از آن‌ها، موجب پایمال‌شدن حق سایر نعمت‌ها نیز خواهد شد؛ چنانکه رعایت‌نکردن حق چشم، حق عورت را تباه خواهد کرد.

پس ای خدای مهربان! ما را در رعایت حقوق نعماتی که برایمان ارزانی داشته‌ای یاری فرما تا آنها را در مسیر صحیح و آنچنان که حق آنهاست به‌کار گیریم و سعادتمند شویم.

به قلم زهرا نصیری / روزنامۀ مردم‌نو

۹۹/۳/۲۳