اخلاق خانواده (۴)

همسران! از هم انتقاد نکنید (۴)

پاسخ استاد پاکنهاد به نقد خانم نوحی
با سلام و ارادت خدمت استاد مظاهری عزیز که انتقاد حقیر را در کانال «از زبان مشاور» درج کردند و عملاً به ما درس انتقادپذیری دادند.
و با تشکر از نقد خواهر فاضله، سرکار خانم طیبه نوحی.

اینجانب با تأیید روح احساسی و حساس خانم‌ها و اینکه در بسیاری از موارد، بیان انتقاد، بجا و صحیح اتفاق نمی‌افتد‌ و باز با تأیید این نکته که هر مطلبی را هم نباید به زبان آورد (نه‌تنها برای همسر و جنس زن، بلکه برای مطلق افراد، نهی شده: لا تقل کل ما تعلم)، نکاتی را متذکر می‌شوم:
۱. انتقاد، چنانچه ذکر شد (با رعایت شرایط روحی مخاطب، زمان و مکان نقد و رعایت مراتب و لوازم آن)، از لوازم رشد و تعالی جامعه و انسان‌هاست.
۲. چطور می‌شود که زن و شوهری واقعاً در نظام ارزشی اسلام، نسبت به رشد و تعالی یکدیگر بی‌تفاوت یا خاموش باشند؟
۳. انتقاد از همسر، مخصوص آقایان نیست، بلکه بانوان را نیز ما داخل در این ماجرا می‌دانیم. با فرض شما، آیا همین خانم احساسی، که نتواند حتی، آن‌هم به‌طور صحیح، انتقادی به همسر خود کند، آیا دچار یک فشار مضاعف نمی‌شود؟
۴. با فرض سرکار عالی، آیا فکر نمی‌کنید دو اصل مهم دین ما، یعنی امر به معروف و نهی از منکر، لااقل برای خانم‌ها باید تعطیل شود؛ چراکه آن‌ها حساسند و دچار آلام روحی می‌شوند؟!
۵. فرمودید: «در خیلی موارد، انتقادها، هرچند درست، کدورت می‌زاید و... چراکه همه افراد ظرفیت...»
بله، این سخن تاحدی درست است، ولی عرض بنده این است که باید متولیان و مربیان جامعه و حتی خانواده‌ها، این عیب بزرگ را اصلاح و زایل کنند، نه اینکه اصل انتقاد، آن‌هم به شکل صحیح و... را تعطیل و بدتر از آن، مخرب اعلام کنند.
بله، کسی‌ که ظرفیت شنیدن نقد‌ صحیح را هم ندارد، نباید او را نقد کرد تا ظرفیت ایجاد شود. چنان‌که در دین ما فرموده‌اند: اگر احتمال تأثیر در امر و نهیتان ندادید یا احتمال واکنشی مخالف دادید، نه‌تنها امر و نهی لازم و سازنده نیست، بلکه حرام و مخرب می‌شود.
با سپاس فراوان.
۱۲ خرداد ۹۸