تربیت کودک

مشاورهٔ تربیتی

پرسش:

خانمی پرسیده‌اند:
پسرم ۴ ساله است. درباره تربیت او نگرانی‌هایی دارم که مطرح می‌کنم و مدد می‌طلبم:
۱. اخیراً خیلی سرخود و پرخاشگر شده و حرف‌های زشت می‌زند.
۲. با اینکه رابطه‌اش با من (مادر) بیشتر و بهتر از سایرین است، ولی در برابر محدودیت‌هایی که برایش تعیین می‌کنم، حرف‌های زشت می‌زند و بی‌ادبی می‌کند. حتی گاهی من را می‌زند.
۳. در مقابل کارهای کوچک، مثل شستن صورت، پوشیدن لباس یا دستشویی‌رفتن، مخالفت می‌کند و زیر بار هیچ حرفی نمی‌رود.
۴. زمان بیرون‌رفتن از خانه معطل می‌کند و من عصبی می‌شوم.
۵. چند بار در روز به آلت تناسلی خود دست‌ می‌زند.
این حالت‌ها من را نگران کرده است. لطفاً راهنمایی‌ام کنید.

پاسخ ما:

۱. تربیت، یک دانش، هنر، و فن است که باید آن‌را آموخت؛ با مطالعه، مشاوره، درس... .
۲. در مسائل تربیتی نباید نگران و هراسان بود. نگرانی و هراس، روان انسان را نیمه‌فلج می‌کند. ۳. کودک، در حال رشد و تطور و تغییر دائمی است. احوال کودک ممکن است امروز غیر از دیروز و فردا غیر از امروز باشد. بسیاری از حالت‌ها و رفتارهای کودکتان، که اکنون شما را نگران کرده است، با گذشت زمان، ناپدید می‌شود یا تغییر شکل می‌دهد.
۴. محدودیت و فشار بر کودک را اندک کنید و به نزدیک صفر برسانید. چرا حدودگذاشتن و فشارآوردن؟! این‌ها که ضدتربیت است. اگر هم لازم شود، باید به حد اقل آن اکتفا کرد؛ مانند دارو، نه غذا.
۵. شما و همسرتان یک شیوهٔ تربیتی مطمئن، مشخص و هماهنگی را انتخاب کنید و بر آن شیوه، فرزندتان را تربیت کنید؛ شیوه‌ای که به درست‌بودن آن اطمینان داشته باشید. تربیت فرزند باید اسلوب معین و تعریف‌شده‌ای داشته باشد و «باری به هر جهت» نباشد.
۶. عصبی‌شدن در تربیت، آفت است. ما نباید در برابر کودک ۴ ساله عصبی و ناراحت شویم، چون او کارها را از روی عقل و عمد که انجام نمی‌دهد.
۷. دست به آلت زدنش به‌زودی رفع می‌شود. فعلا بی‌اعتنایی کنید. او را حساس و کنجکاو نکنید. اگر بیش از دو هفته ادامه یافت، باز مشورت کنید تا راهکار دهیم.
۸. دربارهٔ مسائل تربیتی مطالعهٔ مستمر داشته باشید؛ خودتان و هسرتان.
در کانال «از زبان مشاور» پرسش و پاسخ‌های بسیاری دربارهٔ مسائل تربیتی داشته‌ایم و داریم. نیز کتاب‌هایی در این موضوع معرفی کرده‌ایم. مراجعه کنید و بیابید.

خداوند سبحان یاری‌تان کند.

علی‌اکبر مظاهری
۱۶ خرداد ۹۸