ناسازگاری فرزندان

 

مشاوره تربیتی

پرسیده و خواسته‌اند:
دو فرزند دارم؛ دختری دوازده ساله و پسری شش ساله. با هم سازگاری ندارند. دائم دعوا می‌کنند. از کارشناس محترم «خانه‌خوبان» درخواست راهنمایی دارم.

پاسخ و اجابت ما:
1. این حالت، مخصوص فرزندان شما نیست. همه بچه‌ها، هم رفاقت دارند، هم ناسازگاری. در خانواده‌های خویشان و آشنایان بنگرید؛ هیچ خانواده‌ای را نمی‌یابید که فرزندانشان هیچ ناسازگاری نداشته باشند. فرزندان یک خانواده، تا کودک‌اند، دوستی‌های بچه‌گانه و قهرهای بچه‌گانه دارند. نگران نزاع‌هایشان نباشید.
2. در دعواهای بچه‌ها کمتر دخالت کنید. بگذارید خودشان قهرها و آشتی‌هایشان را مدیریت کنند.
3. «عدالت تربیتی» را درباره فرزندان مراعات کنید. ای بسا بی‌عدالتی‌های تربیتی والدین، سبب حسادت و کینه فرزندان شود و آتش لجاجت را در دلشان برافروزد و ناسازگاری‌هایشان را افزون کند. کودکان، عدالت و بی‌عدالتی را درک می‌کنند؛ با همان درک کودکانه‌شان.
4. فرزند بزرگ‌تر را رئیس فرزند کوچک‌تر نکنید. فرزندان بزرگ باید خادم و حامی فرزندان کوچک باشند، نه رئیس آنان. «برادرسالاری» (نیز خواهرسالاری) از آفت‌های دانه‌درشت تربیتی است. مراقب آن باشید. به فرزند بزرگ‌تر، امتیاز نابه‌جا ندهید، که نتایج ناگواری دارد.
5. مهارت‌های تربیتی را بیشتر بیاموزید. هرچه سطح مهارت‌های تربیتی شما و همسرتان بالا رود، فرزندان، بهتر تربیت می‌شوند و از ناسازگاری‌هایشان نیز کاسته می‌شود.
6. شیوه‌های تربیتی شما و همسرتان یکسان باشد. اگر اسلوب تربیتی والدین، دوگانه و ناهمگون باشد، کودکان، سردرگم می‌شوند و ای بسا که خودشان شیوه سومی را برگزینند که به صلاح نباشد. فرزندان، از شما و همسرتان، باید یک روش ببینند و یک ندا بشنوند؛ مثلاً از هر دوی شما یا آری بشنوند یا نه، نه که از یکی‌تان آری بشنوند و از دیگری نه.
7. امر و نهی را به حداقل برسانید. برخی می‌پندارند اساس تربیت صحیح، امر و نهی تربیتی است. حال آن‌که چنین نیست. تا جای ممکن، کودک را امر و نهی مستقیم نکنید. دستورهای فراوان، کودک را کلافه می‌کند و آنگاه است که جری می‌شود و طغیان می‌کند.
8. چند کتاب خوب تربیتی بخوانید.
9. با یک مشاور تربیت کودک، مشاوره حضوری انجام دهید.
خدای سبحان رهنمایتان باد.

علی‌اکبر مظاهری، مجله "خانه خوبان"، شماره ۱۰۵، آذر ۹۶.