عرفان ناب ۳

عرفان ناب ۳

نویسنده: #علی_اکبر_مظاهری

بانگ رحیل!

خداوند سبحان خطاب به آدمی می‌فرماید:

یابن آدم!
۱. أَکثِر من الزّادِ، فَإِنَّ الطَّریقَ بَعیدٌ بَعیدٌ.
۲. وَ جَدِّدِ السَّفینَةَ، فإِنَّ البَحرَ عَمیقٌ عمیقٌ.
٣. وَخَفِّفِ الحَملَ، فَإِنَّ الصِّراطَ دَقیقٌ دَقیقٌ.
۴. وَ أَخلِصِ العَمَلَ، فَإِنَّ النّاقِدَ بَصیرٌ بَصیرٌ.
۵. وَ أَخِّر نَومَکَ إلَى القَبرِ.
۶. وَ فَخرَکَ إِلَى المیزانِ.
۷. وَ شَهوَتَکَ إِلَى الجَنَّةِ.
۸. وَ راحَتَکَ إِلَى الآخِرَةِ.
۹. وَ لَذَّتَکَ إِلَى الحُورِ العینِ.
۱۰. وَ کُن لی، أَکُن لَکَ.
۱۱. وَ تَقَرَّب إِلَىَّ بِاستِهانَةِ الدُّنیا.
۱۲. وَ تَبَعَّد عَنِ النّارِ لِبُغضِ الفُجّارِ و حُبِّ الأَبرارِ.
۱۳. فَإِنَّ اللّه لایُضیعُ أَجرَ المُحسِنینَ. ۱

ای فرزند آدم!
۱. «توشه» را افزون کن، که «راه» (آخرت و رسیدن به سعادت)، دور است دور!
٢. و «کشتی» را تعمیر کن، که «دریا» عمیق است عمیق!
٣. و «بار»(های اضافی که در این سفر به کارت نمی آیند) را فروگذار و سبک گردان، که «صراط»، باریک و دقیق است دقیق!
۴. و «عمل» (و کردار و گفتارت) را خالص گردان، که «حسابرس» بیناست بینا!
۵. و خفتن خویش را به تأخیر بینداز و آن را برای درون قبر بگذار!
۶. و فخرکردنت را برای هنگامهٔ برپایی «میزان» (در قیامت) بگذار.
۷. و میل (و برآوردن خواهش‌های دل)ات را برای بهشت واگذار.
۸. و راحتی و آسایشت را برای جهان آخرت بگذار.
۹.و لذتجویی‌ات را برای (زیستن در کنار) همسران بهشتی واگذار.
۱۰. و برای من باش تا من - نیز - برای تو باشم.
۱۱. و با سبک‌شمردن دنیا، به من نزدیک شو و تقرب بجوی.
۱۲. و با دشمن‌داشتن فاجران و بدکاران، و نیز به دوستی با ابرار و نیکان، خویشتن را از آتش، دور بدار.
۱۳. پس (بدان که) خداوند، پاداش نیکوکاران را تباه نمی‌سازد.

هوشمندی و فرزانگی چنین اقتضا می‌کند که آدمی، هنگام سفر، زاد و راحلهٔ خویش را بررسی کند؛ مسافت راه و وسیلهٔ سفر و توشهٔ راه را ارزیابی نماید و نیز مدت زمان سفر و ایام ماندن در مقصد را محاسبه کند و خود را مهیا سازد. و اگر قصد تجارت و یا اهدای هدیه به عزیزی را نیز در سر دارد، کالایی در خور و تحفه‌ای مناسب فراهم آورد.

آدمیان، مهاجرانی‌اند که «بانگ رحیل»، هر دم، آنان را به کوچ و سفر به سوی مقصد نهایی فرامی‌خواند.

آید آن‌ روز که من هجرت از این خانه کنم
از جهان پر زده، در شاخ عدم لانه کنم
رسد آن حال که در شمع وجود دلدار
بال و پر سوخته، کار شب پروانه کنم (...)
شود آیا که از این بتکده، بر بندم رخت
پرزنان، پشت بر این خانهٔ بیگانه کنم ۲

امیر مؤمنان - علیه السلام - بارها و بارها، با صدایی حزین، که از سویدای دل بیدارش برمی‌آمد - و جان‌های خفته و غافل را به هشیاری فرا می‌خواند، ندا می‌داد:
«تَجَهَّزُوا - رَحِمَکُمُ اللّهُ - فَقَد نُودیَ فیکُم بِالرَّحیلِ.»؛ ۳
مجهز و آماده شوید - خدایتان رحمت کند - که بانگ رحیل و ندای کوچ در میانتان سرداده شد!

مرا در منزل جانان چه امن و عیش، چون هر دم
جرس فریاد می‌دارد که بربندید محملها ۴

برای وصول به اهداف عالی حیات برین و رسیدن به خواسته‌های برتر، باید از خواهش‌های حقیر، درگذشت و با فداکردن امور کوچک و ناچیز، در راه آرمان‌های بلند و سترگ، به سعادت جاوید نائل آمد.

گر از پی شهوت و هوئ خواهی رفت
از من خبرت، که بی نوا خواهی رفت
بنگر که کئی و از کجا آمده‌ای
میدان که چه می‌کنی، کجا خواهی رفت

ای مرغ چمن! از این قفس، بیرون شو
فردوس، تو را می طلبد، مفتون شو
طاووسی و از دیار یار آمدهای
یادآور روی دوست شو، مجنون شو ۵

۳۰ شهریور ۱۴۰۱

۱. الجواهر السنیه، صفحه ۶۷. نیز کلمة‌الله، ص ۴۷۱.
۲. امام خمینی، دیوان امام، صفحه ۱۵۸.
۳. نهج البلاغه، ترجمه و توضیح علی‌اکبر مظاهری، خطبه ۲۰۴.
۴. دیوان حافظ، غزل اول.
۵. امام خمینی، دیوان امام، صفحه ۲۳۷.

🌍 zil.ink/mazaheriesfahani