عرفان ناب (۲۵)

عرفان ناب (۲۵)

نویسنده: #علی_اکبر_مظاهری

هشدار پروردگار!

خداوند به آدمی می‌فرماید:

یَابْنَ آدَمَ!
۱. تَسْأَلُنی فَأَمْنَعُکَ، لِعِلْمی بِما یَنْفَعُکَ.
۲. ثُمَّ تُلِحُّ عَلَیَّ بِالْمَسْأَلَةِ، فَاُعْطیکَ ما سَأَلْتَ.
۳. فَتَسْتَعینُ بِه عَلى مَعْصیَتی.
۴. فَأَهُمُّ بِهَتْکِ سِتْرِکَ فَتَدْعُونی، فَأَسْتُرُ عَلَیْکَ.
۵. فَکَمْ مِنْ جَمیلٍ أَصْنَعُ مَعَکَ، وَ کَمْ مِنْ قَبیحٍ تَصْنَعُ مَعی؟!
۶. یُوشِکُ أَنْ أَغْضَبَ عَلَیْکَ غَضْبَةً لاأَرْضى بَعْدَها أَبَداً! ۱

ای فرزند آدم!
۱. از من درخواست می‌کنی (و خواسته‌هایی می‌طلبی) اما از تو دریغ می‌دارم؛ زیرا من به آنچه برایت سودمند (و یا زیان‌بار) است آگاهم.
۲. سپس بر خواسته‌ات اصرار می‌ورزی، پس آن‌گاه آنچه را خواسته‌ای عطایت می‌کنم.
۳. سپس از آنچه عطایت کرده‌ام، در راه معصیت من بهره می‌بری (و از آن نعمت سوء استفاده می‌کنی و آن را در راه نافرمانی‌ام به کار می‌گیری).
۴. پس آن‌گاه به پرده‌دری و مجازات و رسوایی‌ات همّت می‌گمارم؛ امّا تو مرا می‌خوانی (و به تضرع و پوزش، طلب بخشایش و عفو می‌نمایی) و من بر تو پرده‌پوشی می‌کنم و رسوایت نمی‌سازم.
۵. چقدر با تو خوبی می‌کنم و چقدر با من بدی می‌کنی؟!
۶. (از خشم و قهر من پرواگیر و به راه صلاح و صواب بازگرد، و گرنه) نزدیک است که چنان بر تو خشمناک شوم که پس از آن دیگر هرگز از تو راضی و خشنود نگردم!

مصلحت اجابت دعا

بینش بسیاری از ما آدمیان، در باب دعا و نیایش، بینشی ناصواب و نادرست است؛ به این‌گونه که می‌پنداریم «دعا» یعنی خواستن نیازهای شخصی و معیشتی از خداوند و بس. و نیز، هرچه ما از خدا خواسته‌ایم باید به همان‌گونه و بی‌کم‌وکاست عطایمان کند، و اگر نکرد، معلوم می‌شود که به ما عنایتی ندارد و دعایمان مستجاب نگشته و سودی به حالمان ندارد!

این نگرشِ، خطا زیانمند است و ای‌بسا که سبب ناامیدی و رمیدگی آدمی از درگاه خداوند شود و یا حوادث و مسائلی دل‌آزار و مصیبت‌بار در زندگی انسان پدید آورد.

ما بندگان که از آینده‌مان بی‌خبریم و مصلحت و مفسدت خویش را به خوبی نمی‌دانیم، همان بهتر که زمام همۀ امور و شؤون حیاتمان را به خداوند بسپاریم و در دعاها و خواسته‌هابمان نیز «مصلحت اجابت» را به خدای رحمان وانهیم. البته خدا خود به دعا دعوتمان فرموده و وعدهٔ اجابت نیز داده است و وعدهٔ او حق است و تخلّف ناپذیر؛ امّا ما چون به اسرار غیب آگاه نیستیم، وظیفۀ خویش را، که همانا دعا کردن است، باید انجام دهیم و اجابت را، که همانا لطف خداوند است، به او واگذاریم:
«چون نه‌ای آگاه از اسرار پنهان، غم مخور.»
و امّا مطلب فراتر و عالی‌تر آن است که دعا و نیایش، فی‌نفسه و به خودیِ خود و با قطع نظر از اجابت یا عدم اجابت آن، مطلوب و بلکه واجب است. و نیز این‌که: در دعاهایمان به خواسته‌ها و نیازهای معیشتی اکتفا نکنیم؛ بلکه خویشتن و آرمان‌هایمان را فراتر ببریم و مطلوب‌های «فرامعیشتی» را بطلبیم و باز هم بیشتر اوج گیریم و محبوب و مطلوب نهایی؛ یعنی خودِ خداوند را بجوییم! او را که بیابیم همه چیز داریم:
«چون که صد آید، نود هم پیش ماست.»
به فرمودۀ امام حسین(ع):
«ماذا وَجَدَ مَنْ فَقَدَکَ وَ مَا الَّذی فَقَدَ مَنْ وَجَدَکَ» ۲
آن که تو را باخت چه دارد؟ و آن که تو را یافت چه ندارد؟!»

لذت انس با خدای مهربان و چشیدن حلاوت لقای او و درک همنشینی با محبوب و همسخنی و راز و نیاز نجواگونه با وی از تمامی نعمت‌های هستی ارزنده‌تر است.

یا رب! ز تو آنچه من گدا می‌خواهم
افزون ز هزار پادشا می‌خواهم
هرکس ز درِ تو حاجتی می‌طلبد
من آمده‌ام از تو، تو را می‌خواهم!

۲ آذر ۱۴۰۱

۱. الجواهر السّنّیة، صفحه ۷۳.
۲. دعای عرفه.

🌍 zil.ink/mazaheriesfahani