تنبیه مثبت

از زبان مشاور

مشاوره تربیتی

پرسیده و خواسته‌اند:

پسری بیست و دو ماهه دارم. از بچگی ناآرام بود؛ گاز می‌گرفت و چنگ می‌زد. حالا که بزرگتر شده، با مشت بر سر و کمرمان می‌زند. زیاد دعوایش نمی‌کنیم و معمولاً حواسش را با چیزهای دیگر پرت می‌کنیم و به روی خود نمی‌آوریم. با غریبه‌ها کاری ندارد، فقط ما را ذلّه کرده است. راهنمایی فرمایید.

پاسخ ما:

1. همانگونه که «تنبیه خشن» ناروا است، «لوس کردن» نیز نادرست است. ما با تنبیه بدنی و روانی کودک مخالفیم اما با لوسگری او نیز مخالفیم. با آن‌چه موافقیم «تنبیه مثبت» است.

وقتی فرزندتان کتک می‌زند، دستش را بگیرید و با جدیت، بدون خشونت، به او بگویید که این کارش خوب نیست. نگذارید این رفتارش، به عنوان یک عادت ناپسند، در وجود او ریشه‌دار و ماندگار شود.

هرگز به این کارش نخندید، تا بر ادامه آن تشویق نشود. اندکی «اخم کردن» را چاشنی تربیت کنید. او باید، ضمن این‌که شما را مهربان می‌یابد، جدیت شما را نیز مشاهده کند. در این شیوه تربیتی، با همسرتان هماهنگ باشید. هر دو، یک شیوه را پیش بگیرید.

2. از کودک، نباید توقع «ادب بزرگسالان» را داشت؛ بنابراین نگران نباشید. بخشی از رفتار کودکتان، مقتضای دوران کودکی است و به تدریج بهبود می‌یابد. هرچه عقل و درکش رشد کند، رفتارش عاقلانه‌تر می‌شود. پس حوصله ورزید. خواهید دید که گذر زمان، او را پخته‌تر می‌کند و از شیطنت‌های کودکانه‌اش می‌کاهد. جنب و جوش‌های کودکانه، صبوری مادرانه و پدرانه را می‌طلبد.

3. انرژی‌های هیجانی او باید تخلیه شود؛ با بازی، نقاشی، داستان شنیدن و دیگر راه‌های ممکن و مفید. از سؤالتان برمی‌آید که فرزندتان «تنها» است. او را از تنهایی درآورید. مهدکودک را نیز تجربه کنید. کودک باید با کودکان دیگر، کودکی کند. بزرگسالان نمی‌توانند جای کودکان را برای او پر کنند. از کودکان همسایگان و خویشان نیز، برای این منظور استفاده کنید.

4. این کتاب را بخوانید:

کمک برای والدین، نویسنده: لین کلارک، مترجمان: دکتر حسین فاکر و دکتر حمیدرضا کاظمی، نشر کتاب آشنا.

5. با یک مشاور کودک، مشاوره حضوری انجام دهید.

خداوند سبحان مددکارتان باد.

مجله «خانه خوبان»، شماره 106، دی 96.