دلم خسته است!

مشاوره روان‌شناسی - اخلاقی

پرسش:
خانم یا آقایی فرزنددار پرسیده‌اند: خسته‌ام، از خودم زود خسته می‌شوم. کم‌حوصله‌ام؛ خیلی، حتی با بچه‌هایم. راهنمایی‌ام کنید.

پاسخ ما:
پرسش شما متأثرمان کرد. ای کاش پاسخمان در زدودن غبار از جانتان، مؤثر باشد. خستگی شما خستگی روحی ـ روانی است. شاید اندکی خستگی جسمانی نیز باشد؛ اما این اندک، چندان مؤثر نیست. خستگی جسمانی، با یک استراحت کامل، رفع می‌شود، ولی خستگی روانی، توجه بیشتری را می‌طلبد. اکنون، با توکل به خداوند رحیم و رحمان، چنین کنید:
1. عوامل ایجاد خستگی و بی‌حوصلگی‌تان را بشناسید.
چه عامل یا عواملی خسته و کج‌خلقتان می‌کند و بی‌حوصله می‌شوید؟ آن‌ها را شناسایی و یادداشت کنید. خوب است در این کار از مشاوری دانا و توانا کمک بگیرید.
2. ورزش کنید.
اثر ورزش در زدودن کسالت جسمانی و روانی فوق‌العاده است.
3. تفریح کنید.
تفریح در بیرون شهر ـ به‌ویژه اگر با کوه‌نوردی و بیابان‌پیمایی باشد ـ جسم و جان را چنان شاداب می‌کند که آدمی، احساس «نوشدن» می‌کند. تفریح در شهر و بازار نیز، اثرگذار است.
4. معنویات خود را افزون کنید.
ارتباط قطره (انسان) با دریا (خدا) هر چه افزون شود، جان و روان آدمی فربه می‌شود. این فربهی، نعمتی بی‌بدیل است که بر آن بسیار تأکید داریم.
5. مطالعه کنید.
مطالعه در پاره‌ای موضوعات، سبب تقویت اندیشه و شادابی جان می‌شود؛ اما شما اکنون در موضوع‌های اخلاقی، عرفانی و روان‌شناسی مطالعه کنید. چون سطح علمی و میزان مطالعة شما را نمی‌دانیم، چند کتاب مفید عمومی را معرفی می‌کنیم:
أ. آثار اخلاقی استاد شهید مطهری؛ مانند: گفتارهای معنوی، ده گفتار، بیست گفتار و سیری در نهج‌البلاغه. آثار ایشان، موضوع‌بندی شده است. اخلاقیات و عرفانیات ایشان را بخوانید.
ب. فضیلت‌های فراموش‌شده، نوشتة حسین‌علی راشد. نشر مؤسسة روزنامة اطلاعات. اصل این کتاب را، که در نیمة دوم آن آمده است، بخوانید. نیمة اول (دیباچه) نیز خوب است، اما اصل کتاب، بسیار مفیدتر است.
ج. آیین زندگی، نوشتة دیل کارنگی.
6. اگر نیاز شد و مشاورتان تجویز کرد، به پزشک مراجعه کنید.
گاهی برای گشودن پاره‌ای فشردگی‌های روانی، لازم است دارو مصرف کنید؛ با تجویز متخصص اعصاب و روان.
خداوند سبحان، دلتان را خجسته کند.
یا رب دعای خسته‌دلان مستجاب کن!

علی‌اکبر مظاهری، مجله خانه خوبان، شماره ۱۱۸، دی ۹۷.