جنگ و صلح همسران (۱۴)

 جنگ و صلح همسران (۱۴)

 نویسنده و مشاور: علی‌اکبر مظاهری

 وسواس را درمان کنیم (۳)

 (ادامهٔ ریشه‌های وسواس)

۵. کج‌فهمی احکام شرعی

وسواس در طهارت

استادی داشتیم که اکنون به جهان دیگر رفته است. حدود ۱۰ سال در حضور ایشان بودم. از مجتهدان درجهٔ اول بود. هیچگاه از ایشان هیچ عمل وسواسی ندیدم. همیشه با وضو بود. مُؤَذِّن به نیمهٔ اذان که می‌رسید، ایشان در محراب بود. به یاد ندارم اذان تمام شود و ایشان در محراب، قامت برای اقامت نماز جماعت، نبسته باشد.
یک روز، مجلس مهمی داشت که طولانی شد. من هم در آن مجلس بودم. حواسم را جمع کردم که آیا امروز نیز، که فرصت نشد در منزل تجدید وضو کند، میان اذان، در محراب است؟ صَلای اذان که از مَأذَنه برخاست، فرصت به منزل رفتن برای تجدید وضو نبود. به وضوخانهٔ مسجد رفت. به چند دقیقه نرسید. هنوز اذان به میان نرسیده بود که ایشان، با محاسن آب‌چکان، در محراب، قامت بست!
دیدم احکام طهارت چقدر آسان است و برخی از فقیهان و مردمان، چقدر آن را سخت می‌کنند! بخشی از مردم، نه! بسیاری از مردم، احکام طهارت و وضو و غسل را اشتباه می‌فهمند و اشتباه عمل می‌کنند. خود و دیگران را به زحمت می‌افکنند. برخی از کتاب‌های فقهی و نیز مدرسان فقه و نیز محصلان فقه، در این باب از ابواب فقه، راه افراط را می‌پیمایند.
دکتر محمد کیهانی، روان‌پزشک مشهور قمی، می‌گفت: آمار وسواسی‌ها، در قم، بیش از جاهای دیگر کشور است.
درست می‌گفت. ما خود داریم می‌بینیم.
در «کتابُ الطَّهارَة» چندان مته به خشخاش می‌گذارند و چنان موی سپید را از ماست می‌کشند که ذهن را سخت درگیر می‌کند.

ریشه‌های وسواس و آنچه وسواس را تشدید می‌کند، بسیار است. در مجال‌های دیگر، به آن دیگرها می‌پردازیم.

 شکل‌های بروز وسواس

وسواس، در چندین و چند لباس، خود را می‌نمایاند.
برخی از دانه‌درشت‌ترین شکل‌های بروز وسواس، این‌هاست:

۱. وسواس در نظافت

این شکل، از شایع‌ترین شکل‌های بروز وسواس است.
خانم‌ها، به این چنگال وسواس، بیشتر گرفتار می‌شوند، اما آقایانِ مبتلا نیز کم نیستند. خانم‌ها، تمیزی منزل، برایشان مهم است. به چینش وسایل خانه، بها می‌دهند. این مهم‌بودن و بهادادن، فزاینده است؛ تا حَدّ وسواس شدید، پیش می‌رود. بخش عظیمی از انرژی ذهنی، روحی، جسمی، خانم‌ها مصروف این قضیه می‌شود. افسوس!

۲. وسواس در طهارت

این شکل، در آقایان و خانم‌ها، یکسان است؛ تقریباً. احکام‌خوانان و احکام‌دانان، بیشتر به این نوع از وسواس مبتلا می‌شوند.

۳. وسواس در قرائت

لغت‌دانان و تجوید‌خوانان، بیشتر به این نوع از وسواس گرفتار می‌شوند. خودِ عرب‌ها کمتر گرفتار می‌شوند؛ بسیار کمتر. نزدیک به هیچ. با ایشان بوده‌ام. به‌راحتی نماز و قرآن و دعا می‌خوانند. اما غیر عرب‌ها، که می‌خواهند ادای عرب‌ها را درآورند، گرفتار می‌شوند.
بیشتر عرب‌ها هیچ توجهی به مخرجِ خروج الفاظ و تلفظ الفاظ ندارند، اما برخی از ما، در قرائت و تلفظ، از عرب‌ها پیشی می‌گیریم و دچار وسواس می‌شویم.

۴. وسواس در کنترل‌کردن

کنترل رفتار کودک، کنترل قفلِ در، کنترل همه چیز سر جای خود بودن، ... . این کنترل‌کردن‌ها خودِ شخص و همنشینان و اطرافیانش را کلافه می‌کند.

۵. وسواس در حساب و کتاب

درست است که باید حساب و کتابمان دقیق باشد، اما دقت زیاد، بدل به وسواس می‌شود. راست است که ادای حقوق دیگران واجب است، اما حقوقِ خود؛ حقِ جان خود، حقِ اعصاب خود، حقِ آرامش خود را بر پای حقوق دیگران قربانی‌کردن، نارواست. تعهد اجتماعی، ستودنی است، اما از حَدّ که بگذرد، به‌ستوه‌‌آورنده است.

{ادامه دارد. ان‌شاءالله}

۱۵ اسفند ۱۴۰۰

برای دنبال‌کردن رسانه‌هایمان به لینک زیر مراجعه کنید:

🌐 http://zil.ink/mazaheriesfahani?v=1