«دریغ بر تنهایان»

«دریغ بر تنهایان» اخلاق و خانواده از منظر قرآن و اهل بیت(ع)/ نوشتاری از استاد علی اکبر مظاهری – بخش اول 

شفقنا هر روز ماه مبارک رمضان را با هدیه‌ای از بوستان خجسته قرآن و اهل بیت(ع) با موضوع مهم «اخلاق و خانواده» به قلم حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر مظاهری استاد اخلاق و خانواده، مهمان خانه و خانواده‌ ها خواهد بود. انتقادات و پیشنهادات مخاطبین به استاد علی اکبر مظاهری منتقل خواهد شد و آقای مظاهری پاسخگوی سوالات احتمالی مخاطبان عزیز خواهد بود.

استاد مظاهری در بخش اول نوشتاری که در اختیار شفقنا قرار داده، آورده است:

آغاز راه

دریغ است که جوانان، در بهاران عمرشان، تنها باشند و زندگانی را «بی‌دوست» بگذرانند، زیرا «زندگی، بی‌دوست، جان‌فرسودن است». [۱]
چرا بی‌همسر؟ چرا بی‌مونس؟ چرا بی‌همدم؟ چرا بی‌شریک حیات؟ چرا زندگی مجردی؟ چرا محرومیت از نعمت همسر و از موهبت‌های دوران جوانی؟!
احتیاط عقلانی و اندیشناکی دورنگرانه، خوب است و ممدوح، اما وسواس مفلوکانه و ترس زبونانه، نامبارک است و مذموم.
راستی که دریغ است بر جوانانی که خویشتن را در دایره‌ای از تردیدها سرگردان می‌کنند و بال‌های ارادهٔ خود را به تارهای موهوم وسواس‌ها می‌بندند و جان‌های طربناکشان را با گرفتارکردن خویشتن در قفس‌های آداب و عادات ناروای اجتماعی، از پرواز بازمی‌دارند و روان‌های شادابشان را در فضای ناسالم سنت‌ها و رسوم ناخجسته فرهنگ‌های رسوبی و یا وارداتی، پژمرده می‌کنند.
به تأخیر افکندن ازدواج، از برهه‌ای که آفریدگار برای انسان معیّن کرده، زیانبار است. وجود این زیان را همهٔ عاقلان تصدیق می‌کنند. دانش روز نیز بر ان مُهر تأیید می‌نهد.

خیزش همگانی

شایسته و بایسته است که همگان، این زیان افسارگسیخته را مهار کنیم و ریشه‌های آفت‌خورده و نامیمون این پدیدهٔ ناخجسته را بیشتر بشناسیم و به اصلاح آن بپردازیم.
حقیقت آن است که از شعاردادن، کاری برنمی‌آید. زمان، زمان اندیشه، تدبیر، مصمم‌بودن و عمل‌کردن است. در این میدان، همه باید پر تلاش باشند؛ والدین، بزرگان قوم، اندیشوران جامعه، روحانیان، رجال دین و سیاست، فرهیختگان عرصه‌های دانش و معرفت، نهادها و سازمان‌های متولی امور جوانان و ازدواج، سخنرانان، نویسندگان و از همه سزاوارتر، خود جوانان! آری، همگان مسئول‌اند، اما خود جوانان مسئول‌تر، خواهان‌تر، تواناتر و حق‌پذیرترند.
پس شمایان، هان! جوانان! نهراسید که خداوند سبحان یاورتان است. آن مهربان، نوید داده است که یاری‌تان فرماید. پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) نیز وعده داده‌اند که اگر با توکل به خدای رحمان و برای پاسداشت عفت و ایمان، اقدام به ازدواج کنید، امدادهای معنوی پشتوانه‌تان است.

سخنی با بزرگ‌ترها

هنگامی که با جوانان، دربارهٔ ازدواج سخن گفته می‌شود و ضرورت اقدام بهنگام همسر گزینی و نیز ناروابودن تأخیر افکندن کار ازدواج بیان می‌گردد، بسیاری از آنان می‌گویند: «ما که مشکلی نداریم. ما حاضر به ازدواجیم. این حرف‌ها باید به پدران، مادران و بزرگ‌ترها گفته شود که یاری و همراهی کنند و مانع‌تراشی و سنگ‌اندازی نکنند تا مسئله حل شود.»
راستی که چنین است و بخش عظیمی از مسئله و مشکل ازدواج جوانان، باید به دست بزرگ‌ترها حل شود. خداوند سبحان نیز به همین بزرگ‌ترها امر فرموده است:
«أَنکحُوا الأیامَیٰ مِنکُم؛ [۲]
بی‌همسرانتان را همسر دهید!»
سزاوار است به فرمان خداوند حکیم، دل سپاریم و به پاداش او امید بندیم که رسولش فرموده است:
«مَن عَمِلَ فی تَزویجٍ بَینَ مُؤمِنَیْنِ حَتّی یَجمَعَ بَینَهُما… کانَ لَهُ بِکُلِّ خُطوَه خَطَاها أو بِکُلِّ کلِمَه تکلَّمَ بِها فی ذلِکَ عَمَلُ سَنَه قیامٍ لَیلُها وَ صیامٍ نَهارُها؛ [۳]
خداوند سبحان به آن کسان که برای سامان‌بخشی ازدواج دیگران گامی بردارند یا سخنی بگویند، برای هر گام و هر کلمه، پاداش کرداری یک‌ساله عنایت می‌فرماید؛ یک سالی که روزهایش را روزه بدارند و شب‌هایش را به عبادت برخیزند.»
خوشایند آن‌که: خواه اقدام ما به نتیجه برسد و وصلت صورت پذیرد و ازدواج سر بگیرد یا نه، این پاداش عظیم داده می‌شود. چه سودای پر سودی!
همهٔ ما می‌توانیم پر این عرصهٔ فرخنده، گامی برداریم؛ هر کداممان به گونه‌ای و اندازه‌ای. پس چرا خویشتن را از این میدان مسابقهٔ پر فضیلت کنار بکشیم و خود را از این موهبت ارجمند محروم کنیم؟
می‌گویید: توان مالی نداریم. می‌گویم: آبرو و اعتبار که دارید.
می‌گویید: دختر نداریم که به آن پسر بدهیم. می‌گویم: همسایه‌تان که دارد‌.
می
گویید: پسر نداریم که آن دختر را برایش بگیریم. می‌گویم: آن خویشاوندتان که دارد.
می‌گویید: اگر زندگی‌شان خوب شود، می‌گویند: خودمان کردیم و اگر بد شود، می‌گویند: فلانی کرد. می‌گویم: شما وظیفه‌تان را به دزستی انجام دهید و پاداش و سپاس را از خدا بخواهید.
این سخن امام صادق(ع) را بشنوید و دلگرم شوید:
« مَن زَوَّجَ أَعزَباً کان مِمَّن ینظُرُ الله الَیهِ یومَ القیامَه؛ [۴]
کسی که بی‌همسری را همسر دهد، خداوند در قیامت به دیدهٔ لطف و عنایت به او می‌نگرد.»
و همان بزرگوار – که «صادق آل محمد» است – از امیر مؤمنان(ع) نقل می‌فرماید:
«أفضَلُ الشَّفاعاتِ أَن تَشفَعَ بَینَ اثنَینِ فی نِکاحٍ حَتّی یَجمَعَ الله بَینَهُما؛ [۵]
ارجمند ترین شفاعت‌ها آن است که در کار ازدواج دو نفر شفاعت کنی تا خداوند میان ایشان را پیوند دهد.»

فرجام سخن

اکنون هنگامهٔ اقدام است. درنگ و اهمال، روا نیست. بیاییم همگی «دست در دست هم دهیم به‌مهر» و خانه و کاشانهٔ عزیزمان را آباد سازیم.
خدایا! جوانانمان را، این ثمره‌های فرخندهٔ حیاتمان را، پژمرده و افسرده مپسند!
ای مهربان! این فاخته‌های بوستان زندگی‌مان را «جدا آشیانه» مخواه؛ آنان را «هم آشیانه» فرما!
یا رب! دعای خجسته‌دلان مستجاب کن!

۱: مولوی، مثنوی معنوی.
۲: نور، آیهٔ ۳۲.
۳: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۴۶.
۴: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۴۵
۵: همان