موریانه‌های ذهنمان را فعال نکنیم!
#نویسنده_و_مشاور: #علی‌اکبر_مظاهری
🗝 نپرسیدن؛ کلید آرامش!
سخنی معروف می‌گوید: «پرسیدن، کلید دانش است.»
آیا این سخن، درست است؟ آری؛ تا اندازه‌ای درست است. پرسیدن، در افزایش دانش، مؤثر است. در کاستن مجهولات، اثر دارد. اما و هزار اما: آیا هر پرسشی روا است؟ آیا هر سؤالی، کلید دانش است؟ آیا دانستن همهٔ امور، پسندیده است؟ نه! چطور؟
💠 معجزهٔ یک آیه
برخی از آیه‌های قرآن، معجزه است. معجزه می‌کند. پاره‌ای از حدیث‌ها نیز چنین است.
این آیه را ببینید:
«لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْیَاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ»؛۱
دربارهٔ چیزهایی که اگر برایتان آشکار شود، حالتان را بد می‌کند، نپرسید.
پرسش دربارهٔ برخی از مسائل، آگاهی بر پاره‌ای از مطالب، جان انسان را آلوده می‌کند. ذهن آدمی را آشفته می‌نماید. حال انسان را خراب می‌کند. دانستن پاره‌ای از امور، حقا که ناحق است!
این نمونه را ببینید:
⭕️ آرامشم تباه شده!
🔹 از زبان مشاور
🔸 مشاورهٔ خانواده
❓ پرسش
خانمی یا آقایی (که از سؤالش برنیامد که خانم است یا آقا) گفته و پرسیده است:
از زمان نوجوانی به ما یاد داده‌اند که همسر باید از همهٔ کارهای همسرش باخبر باشد تا بتواند او را همراهی و یاوری کند. اما این آموزش، بلای جان من شده. آرامشم را گرفته. هفت‌سال است زندگی مشترک داریم. در این زمان هفت‌ساله، سعی کرده‌ام همه‌چیز همسرم را بدانم. تقریباً در این کار موفق بوده‌ام. اگرچه ایشان مسائل غیر ضروری و غیر مربوط به من را کمتر بیان می‌کند، اما من با سؤال‌های بسیارم، بر مسائلی آگاه می‌شوم که هیچ فایده‌ای برایم ندارد. همراهی و یاوری هم نمی‌توانم بکنم. به رونق زندگی‌مان هم کمکی نمی‌کند، اما ذهن من را پریشان می‌کند. مضطرب می‌شوم. نگرانم می‌کند. دارم در آن آموزهٔ خانوادگی و اجتماعی، تردید می‌کنم که می‌گفت: «همسر باید از همه‌چیز همسرش باخبر باشد.»
لطفاً راهنمایی‌ام می‌فرمایید؟
🔻 پاسخ ما
آن آموزهٔ مشهور، درست نیست. «رُبَّ مَشْهُور لا أَصْلَ لَهُ»؛ ای‌بسا مطلب مشهوری که ریشه ندارد.
گوش و چشم‌گشودن بر کثیری از مسائل، ناروا است. آزارنده است. صلاح کار، آن است که آدمی بر بسیاری از اطلاعات، گوش و چشم بپوشاند. ما طاقت دانستن همهٔ امور را نداریم. راحتی در ندانستن بسیاری از خبرها است.
۲. ظرف ذهن، محدود است. حساس است. زودجوش است. زودرنج است.
از این روست که می‌گوییم: باید مظروف این ظرف، اندک باشد؛ فقط به اندازهٔ ضرورت. نیز پاکیزه باشد. سؤال از چیزهایی که سبب تراکم آزاردهندهٔ ذهن می‌شود، نابه‌جا است. پاسخ‌های دریافتی از سؤل‌های نابه‌جا، آلوده است. فشاردهنده است. برانگیزانندهٔ اضطراب است.
آفرینندهٔ انسان، که او را ساخته و همهٔ ابعاد وجودی او را کاملاً می‌شناسد، فرموده است: «لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْیَاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ»؛۲ دربارهٔ آنچه که اگر برایتان آشکار شود، حالتان را بد می‌کند، نپرسید.
۳. موریانه‌های ذهن‌تان را فعال نکنید.
در ذهن آدمی موریانه‌هایی خفته‌اند که اگر بیدار شوند، گزند می‌زنند. شرط عقل است که آن‌ها را بیدار نکنیم. که اگر بیدار شوند، می‌لولند. لولیدن آن موریانه‌ها ذهن و دل را برمی‌آشوبد.
یکی از سبب‌های دانه‌درشت فعال‌کردن آن موریانه‌ها، پرسیدن است. کنجکاوی نابه‌جا است. باخبرشدن از خبرهای تلخ است.
۴. حیاط خلوت
ما، در نوشته‌ها و مشاورههایمان، می‌نویسیم و می‌گوییم: هر یک از همسران، حق دارد، بلکه برای او ضروری است که یک حیاط‌خلوت داشته باشد. دست کم بیست‌درصد از مسائل خود را آنجا نگه دارد. دیگری نباید به آن بیست‌درصد، ورود کند، هر اندازه هم که صمیمی باشند.
بنابراین از اکنون دیگر دربارهٔ غیر ضروری‌ها هیچ سؤال نکنید. کنجکاوی نکنید. دریچهٔ ذهن و دلتان را بر اطلاعات غیر لازم ببندید، تا آسوده‌خاطر و آرام‌دل شوید.
به امید خدا!
از امیر مؤمنان پرسیدند: چگونه به این جایگاه بلند رسیدید؟
ایشان فرمود:
«کُنتُ بَوّابًا عَلیٰ قَلبی»؛
دلم را دروازه‌بانی کردم!
سلام الله علیه!
۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲
۱. سورهٔ مائده، آیهٔ ۱۰۱
۲. سورهٔ مائده، آیهٔ ۱۰۱
ما را در رسانه‌هایمان دنبال کنید 👇
🌐 http://zil.ink/mazaheriesfahani?v=1
