پاسخ استاد علیاکبر مظاهری به پرسش مشاورهای

پرسش:
چه راههایی برای کنترل خشم وجود دارد؟ لطفاً راهنمایی کنید.
پاسخ:
خشم، از اوصافی است که از سر حکمت، در آفرینش انسان، لحاظ شده است. خداوند حکیم آدمی را «خشمدار» آفریده است. این صفت، مانند غیرت و شجاعت است، که از اوصاف کمالی انساناند. پیامبران نیز خشم داشتهاند. خشم، «صفت کمال» است؛ آن کسی که خشم ندارد، ناقص است و یکی از اوصاف انسانی را ندارد، که البته چنین کسی یافت نمیشود. یکی از فایدههای خشم، در مقابله با دشمن، آشکار میشود؛ جرأت و شجاعت و شهامت آدمی را برمیانگیزد و افزون میکند.
خشم مثبت همان است که در بالا بیان شد؛ که در ردیف غیرت و شجاعت است. خشم مثبت آن است که عقل بر آن فرمان براند و در میدان عقل، جولان دهد و کرداری خردمندانه و البته شجاعانه را باعث شود؛ اما خشم منفی آن است که نابجا به جوش آید و زمام خود را از کف عقل بیرون کشد و آدمی را از مدار خردمندی درآورد و کرداری نابخردانه و ظالمانه را باعث شود. خشم مثبت، صفتی و حالتی عاقلانه و شجاعانه است و ثمرههایی نیکو را به بار میآورد، اما خشم منفی، صفتی و حالتی نابخردانه و دیوانهگونه است و خرابی و پشیمانی بهجا میگذارد. خشم مثبت، نشانهٔ سلامت جان و روان است و خشم منفی، نشانهٔ یک «اختلال روانی» است.